Tuyến yên là một tuyến nội tiết nằm ở đáy não, trong hố yên, bao gồm thùy trước và sau. Hố yên là một hốc xương-xơ không dãn được, ở mặt trên thân xương bướm và dính với sàn não thất III bằng cuống yên. Trọng lượng trung bình tuyến yên 0,5 - 0,6 gram. Liên quan hố yên với não: + Phía trên: liên quan với thùy trán, não thất III, giao thị. Ngay phía trên có bể giao thị chứa đầy dịch não tủy. + Phía trước-dưới: gần với phần tận cùng hóc mũi và xoang bướm | II V 1 r A . 1 r À Ả V Hội chứng cường chức năng tuyên yên 1. Đại cương về tuyên yên. . Giải phẫu Tuyến yên là một tuyến nội tiết nằm ở đáy não trong hố yên bao gồm thùy trước và sau. Hố yên là một hốc xương-xơ không dãn được ở mặt trên thân xương bướm và dính với sàn não thất III bằng cuống yên. Trọng lượng trung bình tuyến yên 0 5 - 0 6 gram. Liên quan hố yên với não Phía trên liên quan với thùy trán não thất III giao thị. Ngay phía trên có bể giao thị chứa đầy dịch não tủy. Phía trước-dưới gần với phần tận cùng hóc mũi và xoang bướm. Phía sau liên quan với động mạch thân nền và các nhánh của nó ở sau mảnh tứ giác. Hai bên liên quan đến các xoang hang trong đó có động mạch cảnh trong và các dây thần kinh sọ đặc biệt dây vận nhãn số III IV và VI. Thùy trước có liên hệ chặt chẽ với vùng hạ đồi thông qua hệ thống cửa-hạ đồi-tuyến yên. . Sinh lý học Thùy trước và thùy sau tuyến yên tiết ra nhiều loại hormon với những chức năng sinh lý rất quan trọng đối với cơ thể. Các hormon tuyến yên được tiết ra bởi các tế bào khác nhau. Theo phân loại cũ tế bào tiết của thùy trước tuyến yên bao gồm tế bào ưa eosin ưa bazơ và tế bào không bắt màu. Ngày nay nhờ các phương pháp nhuộm mới phương pháp hoá miễn dịch và kính hiển vi điện tử có thể xác định được tỷ lệ phần trăm các loại tế bào tiết ra từng loại hormon cũng như kích thước vị trí và khả năng bắt màu với các phương pháp nhuộm khác nhau. Bảng 12. Hormon thùy trước tuyến yên và tác dụng chính của từng loại. TT Hormon Tác dụng chính 1 Growth hormon GH Tác dụng chung về sự trưởng thành của cơ thể. 2 Adrenocorticotropin hormon ACTH Kích thích tuyến thượng thận tiết steroid 3 Thyroid stimulating hormon TSH Kích thích tổng hợp và giải phóng hormon có iod của tuyến giáp. 4 Follicle stimulating hormon FSH . Nữ phát triển và trưởng thành các nang trứng xuất hiện chu kỳ kinh nguyệt tiết estrogen. Luteinising LH - kích thích hoàng thể tố Nam tạo tinh trùng kích thích phát triển các nang tinh hoàn và tiền liệt tuyến kích sinh .
