Qua kiểm tra, qua theo dõi và giảng dạy trực tiếp môn Vật lý lớp 12 tôi thấy: Đại đa số học sinh trong đó có cả những học sinh khá hay mắc phải sai lầm khi nhờ các tia sáng đặc biệt của gương hay thấu kính như tia sáng song song trục chính, qua tiêu điểm chính, qua quang tâm . điều đó dẫn tới không ít khó khăn trong khi giải quyết các bài tập vẽ quang hình, học sinh thường mắc phải lúng túng không biết phải làm bước gì là đầu tiên. . | A. Đặt vân đê Qua kiểm tra qua theo dõi và giảng dạy trực tiếp môn Vật lý lớp 12 tôi thấy Đại đa số học sinh trong đó có cả những học sinh khá hay mắc phải sai lầm khi nhờ các tia sáng đặc biệt của gương hay thấu kính như tia sáng song song trục chính qua tiêu điểm chính qua quang tâm. điều đó dẫn tới không ít khó khăn trong khi giải quyết các bài tập vẽ quang hình học sinh thường mắc phải lúng túng không biết phải làm bước gì là đầu tiên. Xuất phát từ mâu thuẫn đó tôi xin đưa ra vài suy nghĩ mong các đồng chí xem xét suy nghĩ và đóng góp ý kiến xây dựng cho tôi. Chân thành cảm ơn Tác giả Phạm đức Ninh B. Giải quyết vấn đề I. Gương cầu - Trước hết học sinh cần phải nắm được các đặc điểm cơ bản của gương như đỉnh gương tiêu điểm chính tiêu điểm phụ. - Sau đó gắn các đặc điểm ấy vào đường đi của các tia sáng đặc biệt và minh họa bằng hình vẽ cụ thể coi đây là những bài toán thuận. 1. Trường hợp ảnh của vật cho bởi gương cầu lõm a. Vật nằm ở ngoài khoảng f d 2 f - Giáo viên nhấn mạnh khái niệm vật sáng là từ vật phát ra chùm sáng phân kỳ. - Nguyên tắc vẽ ảnh là vẽ ảnh của những điểm đặc biệt xa trục chính trên trục chính . - Cách vẽ ảnh điểm sáng đặc biệt Chỉ cần vẽ hai tia sáng đặc biệt sự giao cắt của hai tia phản xạ chính là ảnh của điểm cần tìm. - Các tia sáng đặc biệt Tia đi song song trục chính cho tia phản xạ đi qua tiêu điểm chính. Tia đi qua tiêu điểm chính cho tia phản xạ song song trục chính do tính thuận nghịch của chiều truyền ánh sáng . Tia sáng đi qua đỉnh gương-----------cho tia phản xạ đối xứng qua trục chính giáo viên nói rõ khái niệm đỉnh gương . Tia sáng đi qua tâm gương cho tia phản xạ ngược lại giáo viên nói rõ khái niệm tâm gương ký hiệu Tia sáng đi song song trục phụ cho tia phản xạ đi qua tiêu điểm phụ giáo viên nói rõ khái niệm trục phụ và xác định tiêu điểm phụ có thể dùng câu hỏi phản chứng . VD Có bao nhiêu trục phụ qua một điểm b. Khi vật nằm trong khoảng 2f f d 2f Giáo viên yêu cầu học sinh nêu rõ tính chất ảnh và so sánh với phần .
