So với một số nước có nền văn minh phát triển sớm như Trung Quốc, Ấn Độ và một số nước Tây Âu thì Việt Nam không có những học thuyết tư tưởng lớn có vai trò chi phối sự phát triển xã hội như Nho gia, Đạo gia. | Con người văn hóa trong tư tưởng của một số danh nhân dân tộc -1 Phần 1 So với một sổ nước có nền văn minh phát triển sớm như Trung Quốc Ân Độ và một số nước Tây Âu thì Việt Nam không có những học thuyết tư tưởng lớn có vai trò chi phối sự phát triển xã hội như Nho gia Đạo gia. Tuy nhiên dân tộc Việt Nam cũng có những nhà tư tưởng tiêu biểu của mình. Tư tưởng của họ tuy chưa được trình bày một cách hệ thống như những học thuyết lớn nhưng lại chứa đựng không ít những giá trị sâu sắc. Những giá trị đó không những đã là cơ sở cho tư duy dân tộc trong một thời gian dài mà còn có giá trị tích cực nhất định trong thời đại ngày nay. Tiêu biểu phải kể đến Nguyễn Trãi Nguyễn Bỉnh Khiêm Nguyễn Trường Tộ. Các ông sống trong những giai đoạn lịch sử khác nhau vì thế có những quan điểm khác nhau rất cơ bản nhưng có một điểm chung các ông đều là những người đại biểu cho trí tuệ và tinh thần Việt Nam trong thời đại của mình. Nguyễn Trãi hiệu Ức Trai sinh năm 1380 là con trai của một đại quan triều Hồ cháu ngoại của quan Tư đồ Trần Nguyên Đán. Năm 20 tuổi ông thi đậu Thái học sinh Tiến sĩ triều Hồ được sung chức Ngự sử đài chánh chưởng. Khi quân Minh xâm lược nước ta ông đã tham gia phong trào Lam Sơn phò giúp Lê Lợi đánh đuổi giặc Minh giành lại độc lập cho đất nước. Trong thời gian kháng Minh ông là quân sư của Lê Lợi. Trong thời kỳ đầu của triều Lê ông giữ chức Nhập nội hành khiển kiêm Thượng thư bộ Lại và chức Giám nghị Đại phu kiêm Tri tam quán sự chức Hàn lâm viện thừa chỉ kiêm Quốc tử giám. Chính hoàn cảnh lịch sử hoạt động thực tiễn thiên tài trí tuệ và nhân cách vĩ đại của ông đã làm cho tư tưởng của ông có nhiều giá trị không chỉ đối với đương thời mà còn có ý nghĩa mãi về sau. Sách lịch sử tư tưởng Việt Namviết Tên tuổi của ông sáng chói trên cuốn sử vàng của dân tộc. Có được vị trí đó không những do cuộc đời đức độ và ý thức vì dân vì nước của ông mà quan trọng hơn là do tư tưởng của ông đã đạt tới tầm cao của thời đại ông đã khái quát được những vấn đề có tính quy luật
