So với một số nước có nền văn minh phát triển sớm như Trung Quốc, Ấn Độ và một số nước Tây Âu thì Việt Nam không có những học thuyết tư tưởng lớn có vai trò chi phối sự phát triển xã hội như Nho gia, Đạo gia. Tuy nhiên, dân tộc Việt Nam cũng có những nhà tư tưởng tiêu biểu của mình. | Con người văn hóa trong tư tưởng của một số danh nhân dân tộc -1 Phần 2 So với một sổ nước có nền văn minh phát triển sớm như Trung Quốc Ân Độ và một số nước Tây Âu thì Việt Nam không có những học thuyết tư tưởng lớn có vai trò chi phối sự phát triển xã hội như Nho gia Đạo gia. Tuy nhiên dân tộc Việt Nam cũng có những nhà tư tưởng tiêu biểu của mình. Tư tưởng của họ tuy chưa được trình bày một cách hệ thống như những học thuyết lớn nhưng lại chứa đựng không ít những giá trị sâu sắc. Những giá trị đó không những đã là cơ sở cho tư duy dân tộc trong một thời gian dài mà còn có giá trị tích cực nhất định trong thời đại ngày nay. Tiêu biểu phải kể đến Nguyễn Trãi Nguyễn Bỉnh Khiêm Nguyễn Trường Tộ. Các ông sống trong những giai đoạn lịch sử khác nhau vì thế có những quan điểm khác nhau rất cơ bản nhưng có một điểm chung các ông đều là những người đại biểu cho trí tuệ và tinh thần Việt Nam trong thời đại của mình. Tuy nhiên tư tưởng về một nền văn hoá tốt đẹp theo lập trường Nho gia mặc dù Nguyễn Trãi đã có cải biến làm cho gần với truyền thống văn hoá dân tộc nói trên vẫn chứa đựng những yếu tố duy tâm không phù hợp với trật tự xã hội phong kiến không được xã hội đó tích cục chấp nhận cho dù nó bênh vực bảo vệ trật tự đó. Nguyễn Trãi cố gắng thực hiện thành thật khuyên người khác thực hiện nhưng quan niệm đó vẫn không thể đi vào hiện thực cuộc sống. Tính ích kỷ phong kiến đã làm cho con người ngày càng thoái hoá và vì thế người ta càng xa lánh đạo của ông bài xích cô lập ông biến ông thành kẻ cô trung đáng thương. Đây là nguyên nhân cơ bản khiến Nguyễn Trãi hoài nghi oán giận hiện thực oán giận cả học thuyết thánh hiền mà bấy lâu nay ông hết lòng ngưỡng mộ nguyện hy sinh cho nó. Có lúc ông đã chuyển sang lập trường Lão - Trang nhưng rồi ông lại trở lại với Nho gia và để rồi cuối cùng mắc huyết nạn với nó. Nguồn lực con người được phát huy cao độ cả ở sức mạnh vật chất lẫn sức mạnh văn hoá tinh thần Trên đây đã phân tích quan niệm con người không tách rời những giá trị
