Có lẽ tạo hoá biết mình đã lỡ tay ban phát cho con người một trái tim - một trái tim biết yêu thương và giận dỗi cho nên lại trao tặng cho con người danh dự và lòng vị tha. | Phân tích Những xung đột nội tâm của nhân vật Ra- ma khi gặp lại vợ Có lẽ tạo hoá biết mình đã lỡ tay ban phát cho con người một trái tim - một trái tim biết yêu thương và giận dỗi cho nên lại trao tặng cho con người danh dự và lòng vị tha. Chính tình yêu và danh dự có lúc đã đẩy con người đến với tội lỗi nhưng cũng đem lại hạnh phúc cho mỗi con người. Chàng Ra-ma người anh hùng trong sử thi Án Độ Ra-ma-ya-na cũng không ngoại lệ. Chàng đau đớn giăng xé giữa tình yêu và danh dự ngay trong ngày chiến thắng cứu được người vợ yêu quý tình yêu của chàng khỏi bàn tay quỷ dữ. Vì trong chàng tồn tại hai tính cách mâu thuẫn nhau xuất phát từ hai tư cách khác nhau. Tư cách của một đức vua đòi hỏi phải tuân thủ mọi qui ước của cộng đồng đặc biệt là qui ước về danh dự cá nhân cũng là danh dự cộng đồng và tư cách người chồng nghi ngờ vợ trong vòng tay kẻ khác nên ghen tuông dữ dội. Trước tiên ta hãy xét đến thái độ của Ra-ma đối với vợ nàng Xi-ta. Như ta đã biết đời sống cổ đại mang tính cộng đồng rất cao cho nên vua phải tuân thủ đạo đức cộng đồng đặc biệt quan niệm về danh dự. Danh dự đó là mạng sống mất danh dự nghĩa là mất tất cả và không gì có thể lấy lại được. Muốn sống mỗi người phải giữ lấy cho mình danh dự cá nhân danh dự của một con người chân chính - một người anh hùng. Ra-ma không phải là người bình thường như bao người khác. Chàng là một vị vua - thủ lĩnh bộ tộc đại diện cho cộng đồng. Danh dự của chàng gắn liền với cộng đồng gắn liền với sự sống và chàng phải có trách nhiệm với .
