Theo Tổ chức Y tế thế giới (1993) tai biến mạch máu não (TBMN) hay đột quỵ là một trong 10 nguyên nhân gây tử vong hàng đầu, chỉ đứng sau bệnh tim mạch và ung th. Hàng năm, tại Mỹ có khoảng 730000 ca đột quỵ, tỷ lệ tử vong chiếm tới 27%. Tại Viện Tim mạch Việt nam (19962000) tính trung bình cứ 2 ngày có một bệnh nhân vào viện vì TBMN. | TAI BIẾN MẠCH MÁU NÃO Theo Tổ chức Y tế thế giới 1993 tai biến mạch máu não TBMN hay đột quỵ là một trong 10 nguyên nhân gây tử vong hàng đầu chỉ đứng sau bệnh tim mạch và ung th. Hàng năm tại Mỹ có khoảng 730000 ca đột quỵ tỷ lệ tử vong chiếm tới 27 . Tại Viện Tim mạch Việt nam 19962000 tính trung bình cứ 2 ngày có một bệnh nhân vào viện vì TBMN. Tử vong do TBMN chiếm 1 4 tỷ lệ tử vong chung tại Viện Tim mạch. Ngay tại các nớc phát triển TBMN vẫn là một biến chứng nặng dễ tử vong ảnh hởng lớn tới sức khoẻ tâm thần và đời sống ngời bệnh các di chứng tàn phế trở thành gánh nặng cho gia đình xã hội. TBMN gặp ở nam nhiều horn nữ giới hay gặp ở lứa tuổi trung niên 40 tuổi . Tuổi của những bệnh nhân TBMN có liên quan đến tăng huyết áp nhồi máu co tim hay xo vữa động mạch thờng lớn hon bệnh nhân TBMN có liên quan đến bệnh van tim hay viêm nội tâm mạc nhiễm khuẩn. TBMN xảy ra ở bất kỳ giờ nào trong ngày và bất cứ mùa nào trong năm song thờng xảy ra 110 giờ sáng và vào các tháng nóng nhất tháng 7 8 hay lạnh nhất tháng 12 1 theo thống kê của Viện Tim mạch Việt nam . I. Phân loại tai biến mạch máu não TBMN A. TBMN hay đột quỵ là một rối loạn khu trú chức năng của não có tiến triển nhanh trên lâm sàng nguyên nhân thờng do một mạch máu não bị vỡ hoặc tắc. TBMN có các loại tổn thong chính là chảy máu não chảy máu màng não và nhũn não hoặc phối hợp các loại. 1. Chảy máu não do vỡ mạch máu não liên quan với huyết áp cao hoặc dị dạng mạch máu não. 2. Nhũn não xảy ra khi một nhánh động mạch não bị tắc thờng do 3 nguyên nhân chính là mảng xo vữa cục tắc bắn từ xa tới và nhũn não do giảm tới máu não. Các nguyên nhân hiếm gặp khác bao gồm tách thành động mạch não viêm mạch não và huyết khối tĩnh mạch não. a. Nhũn não do mảng xo vữa chủ yếu xảy ra ở các mạch máu lớn động mạch cảnh trong động mạch sống động mạch nền song cũng xảy ra ở các động mạch n ão nhỏ và vừa ở bất kỳ vùng nào. Thong tổn lúc đầu chỉ là mảng xo vữa gây hẹp dần lòng mạch từ đó tạo thành huyết khối sau cùng gây tắc .