Viêm phế quản mãn là bệnh đặc trưng bởi sự tạo lập đàm nhớt nhiều trong phế quản và biểu hiện ho khạc đàm tối thiểu 3 tháng liên tục trong một năm, kéo dài trong hai năm liên tiếp. Định nghĩa này dựa trên dịch tể học và ít có ý nghĩa lâm sàng vì diễn tiến lâm sàng không phải là vấn đề ho khạc đàm mà là sự xuất hiện các biến chứng, đặc biệt là sự tắc nghẽn phế quản. | VIÊM PHẾ QUẢN MẠN Ths. VÕ PHẠM MINH THƯ MỤC TIÊU 1. Nêu được cơ chế bệnh sinh của viêm phế quản mạn. 2. Chẩn đoán được lâm sàng và cận lâm sàng của bệnh. 3. Xử trí được viêm phế quản mạn. NỘI DUNG ĐỊNH NGHĨA Viêm phế quản mãn là bệnh đặc trưng bởi sự tạo lập đàm nhớt nhiều trong phế quản và biểu hiện ho khạc đàm tối thiểu 3 tháng liên tục trong một năm kéo dài trong hai năm liên tiếp. Định nghĩa này dựa trên dịch tể học và ít có ý nghĩa lâm sàng vì diễn tiến lâm sàng không phải là vấn đề ho khạc đàm mà là sự xuất hiện các biến chứng đặc biệt là sự tắc nghẽn phế quản. Người ta phân làm 3 loại viêm phế quản mãn dựa vào bệnh sinh điều trị và tiên lượng - VPQM đơn thuần VPQM không tắc nghẽn biểu hiện chủ yếu ở đường thở trung tâm và phế quản có phản ứng bình thường với các kích thích và có tiên lượng tốt. - VPQM tắc nghẽn dạng co thắt dạng hen có sự tăng phản ứng phế quản với các kích thích một cách bẩm sinh hay mắc phải. - VPQM tắc nghẽn dạng khí phế thủng biểu hiện sự tắc nghẽn đường hô hấp ngoại biên phế quản tiểu phế quản 2mm và có tiên lượng xấu. NGUYÊN NHÂN VÀ BỆNH SINH VPQM không phải là bệnh nhiễm trùng mà biểu hiện là sự mất cân bằng giữa cơ chế bảo vệ của cơ thể và yếu tố độc hại của môi trường. Lúc đầu có sự suy yếu lớp nhầy lông sau đó dẫn đến nhiễm trùng và tắc nghẽn cuối cùng gây mất bù tim phổi. Bệnh có thể tạm dừng hay thuyên giảm nếu còn ở giai đoạn suy yếu lớp nhầy lông. Nếu tiếp tục hút thuốc bệnh sẽ chuyển sang nhiễm trùng tái đi tái lại nhưng còn có thể phục hồi nếu không tiếp xúc yếu tố độc hại nữa. Giai đoạn tiếp theo là do sự tăng phản ứng phế quản gây khó thở giống hen phế quản sau đó biểu hiện khí phế thủng với triệu chứng khó thở kéo dài khi gắng sức. Giai đoạn cuối cùng bệnh nhân mất bù tim phổi bao gồm tất cả các biểu hiện của bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính. Nguyên nhân Nguyên nhân chưa rõ nhưng những yếu tố nguy cơ đã được xác nhận Thuốc lá - 90 bệnh nhân VPQM có hút thuốc lá bệnh thường xảy ra sau 50 tuổi do sự tích tụ của thuốc lá nếu hút