Vitamin B1(thiamin) là loại vitamin tan trong nước, kém tan ở trong cồn và không tan trong ête. Thiamin được dùng như một co-enzym trong việc chuyển hóa carbohydrate ở tổ chức thành năng lượng và mỡ. Chuyển hoá axit Pyruvic thành axit Oxaloacétic để đi vào chu trình Krebs và cung cấp năng lượng. | BỆNH TÊ PHÙ BERI-BERI DO THIẾU VITAMIN B1 Ở TRẺ EM Mục tiêu 1. Trình bày được vai trò và chuyển hoá của vitamin B1. 2. Kể được các nguyên nhân gây nên bệnh thiếu vitamin B1 ở trẻ em. 3. Mô tả được các thể lâm sàng của bệnh. 4. Nêu lên phương pháp điều trị và hướng dẫn phòng bệnh thiếu vitamin B1. 1. Vai trò của vitamin B1 Vitamin Bl thiamin là loại vitamin tan trong nước kém tan ở trong cồn và không tan trong ête. Thiamin được dùng như một co-enzym trong việc chuyển hóa carbohydrate ở tổ chức thành năng lượng và mỡ. Chuyển hoá axit Pyruvic thành axit Oxaloacétic để đi vào chu trình Krebs và cung cấp năng lượng. Thiếu vitamin B1 gây ra giảm khả năng chuyển hóa glucose và hậu quả là giảm năng lượng. Thiamin rất cần cho sự tổng hợp acetylcholine. Sự thiếu hụt thiamin sẽ gây nên rối loạn trong việc dẫn truyền thần kinh gây ứ đọng các chất axit Pyruvic axit Lactic axit Adénylic và CO2 gây phù nề tổ chức và giảm khả năng sử dụng O2 của tế bào. Một số tổ chức có nhu cầu cao về thiamin theo thứ tự như sau cơ tim thần kinh gan thận cơ bắp .Do vậy khi thiếu hụt vitamin B1 cấp thì triệu chứng suy cơ tim cấp xuất hiện đầu tiên và diễn biến nặng rất nhanh còn các triệu chứng khác xuất hiện từ từ hoặc chỉ thấy trong thể mãn. 2. Dịch tễ học Thiếu vitamin B1 hay còn gọi là bệnh tê phù beri-beri thường gặp nhất ở tuổi nhũ nhi từ 2-3 tháng tuổi do chế độ ăn bột quá sớm. Bệnh thường đi kèm với bệnh suy dinh dưỡng và thiếu các vitamin nhóm B khác. Trong thập kỷ 1950-1960 suy tim do thiếu vitamin B1 là một trong những nguyên nhân gây tử vong hàng đầu của trẻ em Philippin. Tại Việt Nam bệnh đã gây ra thành dịch lớn lưu hành ở 7 tỉnh miền Bắc vào những năm 60-80. Dịch tê phù năm 1985 có những đặc điểm sau lan rộng 4-5 tháng sau mùa mưa úng lúa ngâm nước lâu ngày trước khi gặt. Sau vụ lụt các loại rau màu đều ít chất lượng gạo kém các mẫu gạo kiểm nghiệm đều nghèo vitamin B1. Các địa phương có dịch không phải là các địa phương thiếu đói mà chủ yếu do chất lượng gạo kém thiếu các thức ăn .
