Đặc điểm máu thời kỳ bào thai Sự tạo máu bắt đầu rất sớm, vào cuối tuần thứ hai của thai kỳ. Những ổ máu đầu tiên phát sinh từ những đảo nhỏ ở túi rốn. Các đảo này được biệt hóa : tế bào ngoài trở thành liên bào của mạch máu, các tế bào trong trở thành tế bào máu. Tế bào máu đầu tiên là nguyên hồng cầu khổng lồ (mégaloblaste) có chứa huyết sắt tố. | ĐẶC ĐIỂM HỆ TẠO MÁU TRẺ EM Mục tiêu 1. Nhận biết đặc điểm máu trong thời kỳ bào thai và sau khi sinh. 2. Ghi nhận đặc điểm máu ngoại biên ở trẻ em. 3. Phân tích được tính chất vật lý của máu. 1. Đặc điểm máu thời kỳ bào thai Sự tạo máu bắt đầu rất sớm vào cuối tuần thứ hai của thai kỳ. Những ổ máu đầu tiên phát sinh từ những đảo nhỏ ở túi rốn. Các đảo này được biệt hóa tế bào ngoài trở thành liên bào của mạch máu các tế bào trong trở thành tế bào máu. Tế bào máu đầu tiên là nguyên hồng cầu khổng lồ mégaloblaste có chứa huyết sắt tố. Đến tuần lễ thứ năm của thai kỳ một phần bọc tá tràng biệt hóa thành gan và bắt đầu có sự tạo máu ở gan. Lúc này gan đã cấu tạo đủ các loại tế bào máu nhưng chủ yếu là dòng hồng cầu còn dòng bạch cầu và tiểu cầu thì ít hơn . Chức năng cấu tạo máu của gan mạnh nhất trong 5 tháng đầu của thai kỳ sau đó yếu dần rồi ngưng hẳn sau sinh. Đến tháng thứ 4 của thai kỳ tủy xương bắt đầu sản xuất ra máu . Đến tháng thứ 5 khi chức năng tạo máu của gan yếu đi tủy xương phát triển và sản xuất máu mạnh nhất cho tới lúc sinh và giữ vai trò chủ yếu về tạo máu. Vào tháng thứ 4 lách cũng tham gia vào quá trình tạo máu chủ yếu là sản sinh tế bào lympho và một ít hồng cầu. 2. Đặc điểm máu trẻ em sau khi sinh Sau khi sinh tủy xương là cơ quan sản xuất máu duy nhất. Sự tạo máu ở trẻ em rất mạnh để đáp ứng với sự phát triển nhanh của cơ thể. Sự tạo máu ở trẻ em tuy mạnh nhưng không ổn định. Do đó bất kỳ nguyên nhân gây bệnh nào cũng dễ ảnh hưởng đến sự tạo máu. Trẻ em dễ bị thiếu máu nhưng đồng thời cũng dễ phục hồi. Hệ thống bạch huyết trẻ em cũng dễ phản ứng với các nguyên nhân gây bệnh. Khi bị thiếu máu nặng tủy vàng ở thân xương dài dễ trở thành tủy đỏ để tạo máu và hoạt động mạnh. Ngoài ra các cơ quan tạo máu dễ bị loạn sản khi bị một bệnh máu chúng sản sinh các tế bào máu loạn sản giống như trong thời kỳ bào thai và gây phản ứng gan lách hạch to lên. 3. Đặc điểm máu ngoại vi trẻ em . Hồng cầu . Số lượng hồng cầu thay đổi theo tuổi - Trẻ mới sinh
