Chương 2: Giá trị, hiệu quả của gen, sự phân chia phương sai di truyền Các khái niệm giá trị kiểu hình, giá trị kiểu gen, giá trị trung bình quần thể, hiệu quả trung bình của gen, hiệu quả trung bình thay thế gen, giá trị cộng gộp (giá trị giống) được định nghĩa và tính toán trên cơ sở mô hình. | Di truyền số lượng và chọn giống vật nuôi Giá trị hiệu quả của gen và sự phân chia. 19 Chương 2 GIÁ TRỊ hiệu QUẢ CỦA GEN sự PhÂN ChiA phươNG SAI Di TRUYỀN Các khái niệm giá trị kiểu hình giá trị kiểu gen giá trị trung bình quần thể hiệu quả trung bình của gen hiệu quả trung bình thay thế gen giá trị cộng gộp giá trị giông đuợc định nghĩa và tính toán trên cơ sở mô hình một locus với hai alien. Cũng tuơng tự nhu vậy các khái niệm phuơng sai cộng gộp phuơng sai sai lệch trội phuơng sai sai lệch tuơng tác đuợc định nghĩa và tính toán. Các khái niệm cơ bản này cho phép chúng ta mở rộng để xem xét đối với các tính trạng số luợng do nhiều locus và nhiều allen chi phối. 1. Giá trị và trung bình quần thể . Giá trị Trong phần cấu trúc di truyền quần thể ta đã sử dụng hai khái niệm tần số gen và tần số kiểu gen để biểu thị cho những đặc tính di truyền của một quần thể. Để biểu thị đặc tính của những tính trạng số luợng chúng ta sử dụng khái niệm giá trị đó là các số đo dùng để đánh giá các tính trạng số luợng. Các giá trị thu đuợc khi đánh giá một tính trạng ở con vật gọi là giá trị kiểu hình giá trị phenotyp của cá thể đó. Để phân tích các đặc tính di truyền của quần thể ta phân chia giá trị kiểu hình thành hai phần - Giá trị kiểu gen do toàn bộ các gen mà cá thể có gây nên - Sai lệch ngoại cảnh do tất cả các yếu tố không phải di truyền gây nên sự sai khác giữa giá trị kiểu gen và giá trị kiểu hình. P G E trong đó P Giá trị kiểu hình G Giá trị kiểu gen E Sai lệch ngoại cảnh Trong một quần thể sai lệch ngoại cảnh trung bình của toàn bộ các cá thể sẽ bằng 0 do vậy giá trị kiểu hình trung bình sẽ bằng giá trị kiểu gen trung bình. Nhu vậy khái niệm trung bình quần thể liên quan tới cả giá trị kiểu hình hoặc giá trị kiểu gen. Nếu thừa nhận rằng ngoại cảnh không thay đổi thì trung bình quần thể sẽ không thay đổi qua các thế hệ khi không có biến đổi do di truyền. Nếu một số cá thể có kiểu gen hoàn toàn giống nhau đuợc nuôi trong một điều kiện ngoại cảnh bình thuờng sai lệch .
