Đã đăng trên tờ "The Pall Mall Gazette" số 1722, ngày 20 tháng Tám 1870 Hoàng đế đã từ giã quân đội, nhưng hung thần của ông ta vẫn còn lại đó - vị hung thần đã thúc đẩy ông ta, làm cho ông ta sốt ruột vội vã tuyên chiến, nhưng khi làm việc đó rồi thì hóa ra ông ta lại không có khả năng quyết định gì hết thảy. Quân đội phải sẵn sàng xuất quân chậm nhất là vào ngày 20 tháng Bảy. Ngày 20 tháng Bảy đã đến, nhưng chưa một việc gì được. | Tiểu luận về chiến tranh KHỦNG HOẢNG CỦA CHIẾN TRANH Đã đăng trên tờ The Pall Mall Gazette số 1722 ngày 20 tháng Tám 1870 Hoàng đế đã từ giã quân đội nhưng hung thần của ông ta vẫn còn lại đó - vị hung thần đã thúc đẩy ông ta làm cho ông ta sốt ruột vội vã tuyên chiến nhưng khi làm việc đó rồi thì hóa ra ông ta lại không có khả năng quyết định gì hết thảy. Quân đội phải sẵn sàng xuất quân chậm nhất là vào ngày 20 tháng Bảy. Ngày 20 tháng Bảy đã đến nhưng chưa một việc gì được làm xong cả. Ngày 29 tại Mết-dơ Na-pô-lê-ông III nắm lấy quyền chỉ huy tối cao lúc đó vẫn còn có thì giờ để tấn công cho đến tận sông Ranh mà hầu như không gặp phải kháng cự nhưng quân đội đã không nhúc nhích. Như người ta thấy những sự do dự thậm chí còn đi xa tới mức hoàng đế đã không thể quyết định là ông ta nên tấn công nói chung hay là chiếm lĩnh vị trí để phòng ngự. Những đơn vị đi đầu của các đội quân Đức từ tất cả mọi phía đã tập trung đến Pphan-xơ và mỗi ngày đều có thể chờ đợi sự tấn công của họ. Mặc dầu thế quân Pháp vẫn nằm lại ở biên giới tại các vị trí của mình những vị trí nhằm dùng cho một cuộc tấn công song cuộc tiến công đã không diễn ra -nhưng lại hoàn toàn không dùng được cho phòng ngự thế mà chẳng bao lâu ngoài phòng ngự ra thì họ không còn có một sự lựa chọn nào khác nữa. Trạng thái do dự kéo dài từ ngày 29 tháng Bảy đến ngày 5 tháng Tám là nét đặc trưng cho toàn bộ chiến dịch. Quân đội Pháp bố trí ngay tại biên giới đã không có những đơn vị tiền tiêu nằm cách các lực lượng chủ yếu một khoảng cách thích đáng và chỉ có hai cách để xóa bỏ thiếu sót đó hoặc đẩy những đơn vị tiền tiêu lên phía trước vào lãnh thổ của quân địch hoặc giữ những đơn vị đó tại những vị trí đã chiếm lĩnh ở biên giới còn các lực lượng chủ yếu sau khi tập trung lại dày đặc hơn thì lùi về phía sau với khoảng cách một ngày đêm hành quân. Nhưng kế hoạch thứ nhất sẽ gây ra một sự đụng độ với địch trong những điều kiện mà hoàng đế sẽ không thể tác động gì đến cả trong khi đó thì kế hoạch thứ hai lại không
