Chẳng phải liu điu vẫn giống nhà! Rắn đầu biếng học quyết không tha Thẹn đèn hổ lửa đau lòng mẹ, Nay thét, mai gầm rát cổ cha. Ráo mép chỉ quen tuồng lếu láo, | Hình tượng con người công dân và con người cá nhân trong văn học Việt nam trung đại Chẳng phải liu điu vẫn giống nhà Rắn đầu biếng học quyết không tha Thẹn đèn hổ lửa đau lòng mẹ Nay thét mai gầm rát cổ cha. Ráo mép chỉ quen tuồng lếu láo Lằn lưng chẳng khỏi vết roi da. Từ nay Châu Lỗ xin siêng học Kẻo hổ mang danh tiếng thế gia Rắn đầu biếng học - Lê Quý Đôn Thứ hai con người cá nhân với nhu cầu bộc lộ tình cảm riêng tư tâm sự u ẩn Thơ Nguyễn Trãi Nguyễn Bỉnh Khiêm cá nhân vật trong Truyền kỳ mạn lục Nguyễn Dữ . Rồi hóng mát thuở ngày trường Hoè lục đùn đùn tán rợp giương Thạch lựu hiên còn phun thức đỏ Hồng liên trì đã tiễn mùi hương Lao xao chợ cá làng ngư phủ Dắng dõi cầm ve lầu tịch dương Dẽ có Ngu cầm đàn một tiếng Dân giàu đủ khắp đòi phương Cảnh ngày hè - Nguyễn Trãi Thứ ba con người với khát vọng tự do bình đẳng khát vọng tình yêu và hạnh phúc thể hiện tiêu biểu trong các ngâm khúc hình thức song thất lục bát như Chinh phụ ngâm khúc bản dịch của Đoàn Thị Điểm Cung oán ngâm khúc Nguyễn Gia Thiều Ai tư vãn Lê Ngọc Hân Tự tình khúc Cao Bá Nhạ Thu dạ lữ hoài ngâm Đinh Nhật Thận Bần nữ thán khuyết danh . Hồn bay ngàn dặm cũng gần Trong năm mươi khắc năm lần thấy cha. Chợp sực thức la đà gối bị Nằm lại ngồi rầu rĩ chiếu manh Hoá công khéo giữ nhân tình Đem người yên thuỷ bỏ vành lao lung Tự tình khúc - Cao Bá Nhạ Hay Buồn thay nhẽ xuân về hoa ở Mối sầu riêng ai gỡ cho xong Quyết liều mong vẹn chữ tòng Trên rường nào ngại giữa dòng nào e. Con trứng nước thương vì đôi chút Chữ tình thâm chưa thoát được đi Vậy nên nấn ná đòi khi Hình tuy còn ở phách thì đã theo Ai tư vãn - Lê Ngọc Hân Thứ tư cảm hứng hành lạc và khát vọng nhu cầu trần thế của con người cá nhân. Cao hơn khát vọng tự do khát vọng tự khẳng định vẻ đẹp hình thể trí tuệ của mình văn học Việt Nam trung đại những năm cuối thế kỷ XVIII đến hết TK XIX còn thể hiện cảm hứng hành. Tất cả chuyện phòng the chăn gối được Hồ Xuân Hương mở màn như phát súng lệnh Bốn mảnh quần hồng bay phất phới Hai hàng chân ngọc
