Các nhà nghiên cứu đã nói về việc Tú Xương đã mượn hình ảnh con cò trong ca dao xưa để nói về nỗi vất vả đơn chiếc và sự chịu thương | PHÂN TÍCH LÒNG YÊU THƯƠNG VÀ QUÝ TRỌNG VỢ CỦA TÚ XƯƠNG BÀI THƠ THƯƠNG VỢ Các nhà nghiên cứu đã nói về việc Tú Xương đã mượn hình ảnh con cò trong ca dao xưa để nói về nỗi vất vả đơn chiếc và sự chịu thương chịu khó hi sinh thầm lặng của bà Tú Con cò lặn lội bờ sông Gánh gạo nuôi chồng tiếng khóc nỉ non. So với ca dao câu thơ của Tú Xương có nhiều cái mới. Cái mới thứ nhất là việc đưa động từ lặn lội lên đầu câu khiến câu thơ trở nên có sức nặng hơn khi khắc sâu nỗi vất vả đơn chiếc của bà Tú giữa cái rợn ngợp của không gian. Cái mới thứ hai cũng là sáng tạo mang tính chất thời đại là sự tiếp tục của chủ nghĩa nhân đạo vì con người và phát hiện ra con người của văn học thế kỷ XVIII - XIX khi nhà thơ chuyển từ con cò trong ca dao thành thân cò để chỉ cả một kiếp người nhấn mạnh đến thân phận người phụ nữ. Chữ thân luôn gợi cảm giác nhỏ bé tội nghiệp bơ vơ chịu đựng. Nữ sĩ Xuân Hương khi xưa đã từng ngậm ngùi viết Thân em vừa trắng lại vừa tròn Bảy nổi ba chìm với nước non. Ở người phụ nữ xưa thân luôn gắn với phận chính vì vậy mà thi hào Nguyễn Du đã bao lần phải thốt lên Đau đớn thay phận đàn bà Và nàng Kiều của ông trong những tháng ngày nhơ nhuốc đã phải tạm cúi đầu chấp nhận số phận Thân lươn bao quản lấm đầu Chút lòng trinh bạch từ sau xin chừa. Những vấn đề xã hội về thân phận con người đến Tú Xương đã trở nên gần gũi hơn khi nhà thơ nhận thấy điều đó hiện hữu ngay trong những người thân của mình và ám ảnh trong chính bản thân mình một kẻ lỡ thời vô tích sự. Điều thứ ba là nếu trong ca dao mới chỉ có cái heo hút của không gian thì thân cò trong thơ Tú Xương còn ở giữa sự rợn ngợp của thời gian. Khi quãng vắng khác với nơi quãng vắng ở quãng vắng nó diễn tả được cả cảm giác đơn lẻ đầy hiểm nguy về không gian và nỗi khắc khoải côi cút về thời gian của sự vất vả tảo tần. Ta như thấy đằng sau mỗi câu chữ là ánh mắt lo âu đầy ăn năn tự vấn của người chồng đang dõi theo bóng dáng lẻ loi lam lũ của người vợ trên con đường gập gềnh sương gió giữa thời buổi của sự bon .
