Nữ hóa tuyến vú (gynecomastia, gynaecomastia) là sự tăng sản quá mức không do khối u của mô tuyến vú ở nam giới. Nữ hóa tuyến vú (NHTV) là một tình trạng lâm sàng thường gặp (hình 1), thường là ở hai bên, đều hoặc không đều, và có thể là một bên[1]. | NỮ HÓA TUYẾN VÚ MỞ ĐẦU Nữ hóa tuyến vú gynecomastia gynaecomastia là sự tăng sản quá mức không do khối u của mô tuyến vú ở nam giới. Nữ hóa tuyến vú NHTV là một tình trạng lâm sàng thường gặp hình 1 thường là ở hai bên đều hoặc không đều và có thể là một bên 1 . Cần phân biệt NHTV với một số trường hợp gọi là NHTV giả pseudogynecomastia do đọng mỡ ở vùng vú do viêm u lành hoặc ung thư 1 2 3 . NHTV thường gặp hơn so với ung thư vú ở nam giới. Không có mối liên hệ giữa hai loại bệnh này 1 2 . Đa số trường hợp NHTV là sinh lý và thường tự hết trong vòng 1-2 năm nhưng có một số trường hợp NHTV bệnh lý NHTV triệu chứng của bệnh căn bản nguy hiểm cần được chẩn đoán và điều trị 1 4 5 6 . GIẢI PHẪU BỆNH Mô vú ở nam giới bình thường được cấu tạo bởi 1-2 ống dẫn sữa ít chia nhánh và không có túi tuyến. Các ống dẫn được cấu tạo bởi hai lớp liên bào trụ và được bao bọc bởi một mô liên kết lỏng lẻo 1 2 . Trong NHTV sự tăng sản tuyến vú nam giới do 1 2 Sự quá phát của ống dẫn sữa tăng về số lượng kích thước và độ dài nhưng không có thành lập tế bào chế tiết thực sự. Có thể có chất chế tiết từ ống dẫn. Chất này có thể chảy ra tự nhiên hoặc do sờ nắn vào tuyến vú nhưng không phải là sữa non hay sữa. Sự quá phát của mô đệm hay gặp và quan trọng hơn là nguyên nhân chủ yếu làm tăng khối lượng vú các mạch máu tăng nguyên bào sợi tăng lắng đọng chất keo thoái hóa trong tăng. Nếu NHTV bị trên một năm mô đệm dày hơn thoái hóa trong nhiều hơn làm thành thể xơ. Lúc này vú khó có thể trở lại cấu tạo bình thường 1 2 3 4 6 . SINH LÝ BỆNH Nhiều hormon tác động đến sự phát triển của mô tuyến vú 2 7 Estrogen làm phát triển các ống dẫn sữa tăng sinh mô sợi quanh ống và tăng sinh mạch máu. Progesteron ức chế sự phát triển các ống dẫn sữa và làm các túi tuyến lớn thêm. Các hormon khác như GH hormon tuyến giáp có tác dụng hỗ trợ. Prolactin làm tiết sữa. Sự hiện diện quá mức của prolactin đôi khi đi đôi với NHTV nhưng hiện vẫn chưa rõ sự tăng quá mức prolactin là nguyên nhân gây NHTV hay chỉ là dấu .
