Khái niệm. Khi sét đánh thẳng vào đường dây hoặc sét đánh xuống đất gần đường dây sẽ sản sinh ra sóng điện tù truyền dọc theo đường dây gây nên quá điện áp khí quyển tác dụng lên cách điện của hệ thống. Bởi vậy khi nghiên cứu các biện pháp bảo vệ chống sét cho hệ thống điện cần phải dựa trên cơ sở cảu sự tính toán phân tích các quá trình truyền sóng trên đường dây: Trong trường hợp tổng quát quá trình này được xác định bởi hệ phương trình vi phân:. | Chương XVII QUÁ TRÌNH SÓNG ĐIÊN TRÊN ĐƯỜNG DÂy TẢI ĐIÊN . 17-1. KHÁI NIỆM. Khi sét đánh thẳng vào đường dây hoặc sét đánh xuống đất gần đường dây sẽ sản sinh ra sóng điện tù truyền dọc theo đường dây gây nên quá điện áp khí quyển tác dụng lên cách điện của hệ thống. Bởi vậy khi nghiên cứu các biện pháp bảo vệ chống sét cho hệ thống điện cần phải dựa trên cơ sở cảu sự tính toán phân tích các quá trình truyền sóng trên đường dây Trong trường hợp tổng quát quá trình này được xác đinh bởi hệ phương trình vi phân Ôu Ôi - Ô ir L Ô 17-1 Ôi Ôu - Ô gu L ĩỉ 17 2 các tham số r L g C là ứng với đơn vi chiều dài của đường dây. Giải hệ thống phương trình vi phân ở dạng tổng quát tức là khi có tổn tại cả bốn tham số sẽ phức tạp và nói chung không cần thiết do đó sẽ đề xuất một số giả thiết để đơn giản hoá. Trước hết có thể bỏ qua tham số g vì đường dây cao áp có mức cách điện rất cao nên rò điện bé nhỏ không đáng kể trừ khi sóng điện áp có biên dộ rất lớn trên dây dẫn sẽ xuất hiện vầng quang làm cho rò điện tăng nhưng trường hợp này sẽ xét riêng. Điện trở r gây tổn hao và làm biến dạng sóng. Khi sét đánh vào dây dẫn đường dây sẽ có điện áp đối với đất nên dòng điện thuận của sóng điện từ sẽ truyền dọc theo dây dẫn còn dòng điện ngược sẽ trở về trong đất. Điện trở r bao gổm điện trở tác dụng của dây dẫn rdd và điện trở của đường đất trở về rd nghĩa là bằng tri số điện trở tác dụng thứ tự không của đường dây. Đối với đường dây điện áp cao 110kV và cao hơn điện trở tác dụng thứ tự không phụ thuộc vào tiết diện dây dẫn vì điện trở suất của đất và có tri số khoảng 0 1 0 4 Q km. Ở trạng thái sóng khi tốc độ biến thiên của dòng điện theo thời gian rất lớn thì hiệu ứng mặt ngoài trong đất sẽ làm cho điện trở rd tăng cao và làm biến dạng sóng. Hình 17-1 cho sự biến dạng của sóng vuông góc do tác dụng của hiệu ứng mặt ngoài trong Hình 17-1 Biến dạng sóng do tác dụng của hiệu ứng mặt ngoài trong đất. đất. Độ dài đẩu sóng tương đương được tính theo công thức gần đúng Td p. 17-3 11 260h2 Z .
