Chuyển động thẳng đứng trong biển 1. Hiện tượng nước trồi (Upwelling) Nước trồi là một quá trình chuyển động theo phương thẳng đứng của nước trong biển, nước dưới sâu sẽ dâng lên trên mặt, phạm vi của vùng nước dâng có giới hạn nhưng nước dâng lên và ảnh hưởng của nó đến các điều kiện đại dương có thể lan truyền đến hàng trăm hải lý. Nước trồi có thể quan trắc thấy ở nhiều nơi trên Đại dương Thế giới,. | 36 dZ dx 1 2a gp01 2aH-1 2 d Ổ tty 2aH-1 Tx Ty fp0 2aH-1 fp0 dx dy dZ dy 1 2a gp01 2aH-1 2 r dv x .div -Tx 2aH- 1 Ty -fp0 fp0 2aH-1 y ax dy_ Phương trình đối với hàm dòng toàn phần có dạng như nhưng với m n a P có giá trị theo . Chuyển động thẳng đứng trong biển 1. Hiện tượng nước trồi Upwelling Nước trồi là một quá trình chuyển động theo phương thẳng đứng của nước trong biển nước dưới sâu sẽ dâng lên trên mặt phạm vi của vùng nước dâng có giới hạn nhưng nước dâng lên và ảnh hưởng của nó đến các điều kiện đại dương có thể lan truyền đến hàng trăm hải lý. Nước trồi có thể quan trắc thấy ở nhiều nơi trên Đại dương Thế giới nhưng nó thể hiện rõ nhất ở dọc theo bờ phía tây của các lục địa. Nước trồi có thể do gió rút nước gây ra nước mặt từ bờ bị dòng chảy cuốn ra khơi. Ở Bắc bán cầu khi gió ổn định và thổi song song với bờ nước mặt bị đẩy ra phía biển khơi và gây ra hiện tương nước trồi. Ở nơi nào nước chảy theo chiều hướng khác nhau sự phân kỳ thì nước dưới sâu cũng dâng lên. Các dòng xoáy nghịch lớn và nhỏ đều có thể gây ra hiện tương nước trồi. Kích thước của sự dâng nước do gió gây ra tùy thuộc vào các đặc trưng của gió. Nước trồi là quá trình rất chậm ở gần bờ California tốc độ thẳng đứng của nước dâng là 20m tháng trong vùng này nước trồi lên mặt từ những độ sâu không lớn thường 200m. Biểu hiện rõ nhất của hiện tượng nước trồi thấy ở ven bờ phía Tây Hoa Kỳ Marốc Nam châu Phi và châu Úc. Một số vùng nước trồi ven bờ được gây ra do gió mùa ở Đông Nam Á vịnh Ben gan mùa hè có gió tây nam mùa đông có gió đông bắc. Gió mùa không đổi đặc biệt là từ phía tây nam và sự định hướng của đường bờ đã gây ra trên một phạm vi lớn dọc theo bờ phía Đông Ân Độ và Nam Việt Nam. Trong vùng nước trồi khối nước trồi lên đã thực hiện sự trao đổi động lượng nhiệt muối và các nguyên tố biogen phốt phát . giữa các lớp nước sâu và nước mặt đây chính là nơi có sản phẩm hữu cơ cao. Ở các vùng ven bờ nước nặng hơn dâng lên mặt tạo nên gradien ngang của mật
