Lý thuyết dòng chảy ngược Lý thuyết dòng chảy ngược xích đạo Ở vùng gần xích đạo của Thái Bình Dương, Đại Tây Dương và Ấn Độ Dương đều có loại dòng chảy mặt rất mạnh hướng ngược với hướng gió tín phong. Những dòng chảy này có tên chung là dòng chảy ngược xích đạo. Sau đây chúng ta ứng dụng lý thuyết của Stocman để giải thích cơ chế của dòng chảy ngược xích đạo. Các phương trình xuất phát là các biểu thức của các thành phần của dòng toàn phần của dòng chảy trôi và dòng. | 71 Hình Sơ đồ hàm dòng và địa hình đáy Lý thuyết dòng chảy ngược Lý thuyết dòng chảy ngược xích đạo Ở vùng gần xích đạo của Thái Bình Dương Đại Tây Dương và Ân Độ Dương đều có loại dòng chảy mặt rất mạnh hướng ngược với hướng gió tín phong. Những dòng chảy này có tên chung là dòng chảy ngược xích đạo. Sau đây chúng ta ứng dụng lý thuyết của Stocman để giải thích cơ chế của dòng chảy ngược xích đạo. Các phương trình xuất phát là các biểu thức của các thành phần của dòng toàn phần của dòng chảy trôi và dòng chảy gradien. Dòng toàn phần của dòng chảy trôi Sxd CTy Syd - CTx . Dòng toàn phần của dòng gradien Sxg BYx bYy Syg BYy - bYx. Trên cơ sở đó có thể viết lại các thành phần của dòng toàn phần như sau Sx By x bY y Ct y Sy BY y - bY x - CT x 72 trong đó B - D b KH - B 4nrasin ọ 2rasin ọ 2ro sin ọ Giả sử vùng nghiên cứu là một dải có chiều dài L với biên là 2 kinh tuyến và chiều rộng l với biên là 2 vĩ tuyến và cho rằng l L. Trong các vùng có gió tín phong đặc biệt là ở Thái Bình Dương thì thành phần địa đới của gió chiếm ưu thế tức là hướng theo trục x còn theo trục y T 0. Có thể xem độ nâng cao của mực nước đại dương kể từ kinh tuyến biên là hàm tuyến tính của x do đó Yx const. Còn Yy chỉ là hàm của y Yy Yy y . Khi đó viết lại dưới dạng Sx By x - bY y y Sy B Y y - bY x - Cĩ x y . Nếu vùng nghiên cứu chứa một lượng nước không đổi thì có ÍSxdy 0 00 Í Sydx 0. 0 Từ và ta có b ị . _ b ị r . Y x - Ỷ 0 Y B 0 . yx ET ZI -Z0 B. trong đó Zl và Z0 là các giá trị của Z tại y l và y 0. Đặt vào phương trình thứ hai của và xét đến ta có dZ b c ĩỉ B-W B - y 2 b2. c _ . __ Z y - Z0 - ZI y -f F y Z0 B2 B trong đó F y Í Tx y dy . Vì thể tích nước trong vùng nghiên cứu là không đổi nên dao động của mặt nước tuân theo điều kiện 73 j Z y dy 0. 0 Đặt vào ta có Cl -z0 B-z0 -2CB jF y dy . b2 b2í J Đặt vào thu được Yx bĩ BZ0 - cF y _ const trong đó F y
