Bệnh quai bị là một bệnh truyền nhiễm cấp tính, gây dịch do virus quai bị gây sưng đau tuyến nước bọt, ngoài ra còn gây viêm tuyến sinh dục, viêm màng não, viêm tuỵ và một số cơ quan khác. | BỆNH QUAI BỊ 1. Đại cương - Bệnh quai bị là một bệnh truyền nhiễm cấp tính gây dịch do virus quai bị gây sưng đau tuyến nước bọt ngoài ra còn gây viêm tuyến sinh dục viêm màng não viêm tuỵ và một số cơ quan khác. - Bệnh quai bị nói chung lành tính tự khỏi và thường gây miễn dịch vĩnh viễn. 2. Tác nhân gây bệnh - Virus quai bị thuộc nhóm Paramyxovirus được Johnson và Goodpasture phân lập từ nước bọt năm 1934. - Virus có kích thước 120-200 nm có thể từ 100-700 nm gồm một số sợi mảnh ARN ở trung tâm hình xoắn ngoài có vỏ bọc bằng lipid và protein. - Virus có hai kháng nguyên Loại lớn gây bệnh ngưng kết hồng cầu có mặt trong nước phôi bào bị nhiễm loại V . Loại nhỏ không gây bệnh không ngưng kết hồng cầu. Là kháng nguyên hoà tan có nhiều trong tổ chức bị nhiễm loại S . 1 - Virus tồn tại khá lâu ngoài cơ thể Ở nhiệt độ 15o-20oc sống được 50-90 ngày Ở 370C sống được 8 ngày Chịu lạnh ở -250C hoặc -700C sống được hơn 1 năm bất hoạt Ở 500-600C sống được 20 phút Ở formol 0 1 lysol 1 cồn và ête sống được 3-5 phút Bị tia cực tím huỷ trong vài giây. - Có thể phân lập virus quai bị trong giai đoạn cấp tính của bệnh ở máu nước bọt tuyến tuỵ tinh hoàn dịch não tuỷ và cả trong nước tiểu sữa. Cấy được trên phôi gà gây bệnh thực nghiệm cho khỉ mèo chuột lang chuột bạch. 2 3. Dịch tê học - Nguồn bệnh thường là người mắc thể viêm tuyến nước bọt điển hình. Bệnh lan truyền theo đường hô hấp qua các bụi nước của hơi thở truyền trực tiếp từ người bệnh sang người lành. Virus quai bị bám vào niêm mạc mũi miệng kết mạc xâm nhập vào nội tạng qua đường máu. - Bệnh phổ biến ở nhiều nơi trên thế giới thường mang tính chất lưu hành ở các thành phố bùng lên thành dịch ở nông thôn hoặc ở những nơi tập trung đông người nhà trẻ công trường trại tân binh. . - Mùa cao điểm của bệnh là mùa đông xuân. - Hay gặp ở trẻ từ 3-14 tuổi chủ yếu từ 5-9 tuổi và thanh niên từ 18-20 tuổi ở nam nhiều hơn nữ hiếm gặp ở trẻ dưới 2 tuổi rất ít ở người già. - Dịch không rầm rộ như sởi thuỷ đậu mà lan dần từ người này .
