Mối Macrotermes thuộc phân họ Macrotermitinae khá phổ biến ở Việt nam, chúng có ý quan trọng đối với đê đập, công trình xây dựng và cây trồng (Nguyễn Đức Khảm , Vũ Văn Tuyển 1985). Bên cạnh đó, chúng còn có vai trò to lớn trong việc phân giải thảm thực vật trả lại độ mùn cho đất (Collin, 1977). Trong 5 năm qua, chúng tôi đã tiến hành điều tra đa dạng sinh học của giống mối Macrotermes ở 22 tỉnh miền Bắc Việt nam nhằm phát hiện đầy đủ nguồn gen của nhóm mối có ý nghĩa. | MỘT LOÀI MỐI MỚI GIỐNG MACROTERMES HOLMGREN ĐƯỢC PHÁT HIỆN Ở VIỆT NAM Nguyễn Văn Quảng Trường Đại học khoa học Tự nhiên ĐHQG Hà nội Mối Macrotermes thuộc phân họ Macrotermitinae khá phổ biến ở Việt nam chúng có ý quan trọng đối với đê đập công trình xây dựng và cây trồng Nguyễn Đức Khảm Vũ Văn Tuyển 1985 . Bên cạnh đó chúng còn có vai trò to lớn trong việc phân giải thảm thực vật trả lại độ mùn cho đất Collin 1977 . Trong 5 năm qua chúng tôi đã tiến hành điều tra đa dạng sinh học của giống mối Macrotermes ở 22 tỉnh miền Bắc Việt nam nhằm phát hiện đầy đủ nguồn gen của nhóm mối có ý nghĩa kinh tế này và đã tìm thấy một loài mới tại vùng núi đá vôi của vườn Quốc gia Phong nha Quảng Bình. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU Dựa vào đặc điểm hình thái ngoài của mối lính để định loại và mô tả. Đo đạc các kích thước cơ thể mối theo phương pháp của Roonwal 1969 sử dụng các tài liệu định loại của các tác giả Ahmad 1958 1965 Thapa 1982 Ahmad 1958 1965 Roonwal and Chhotani 1962 Akhta 1975 Thapa 1982 Li Guixiang Ping Zheng-ming 1983 Li Guixiang Xiao Wei-Liang 1989 Tho 1992 Nguyễn Tân Vương 1996 và Huang Fusheng et al. 2000 . KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU Sau đây là các dẫn liệu về hình thái và kích thước của loài mối mới thuộc giống Macrotermes Loài Macrotermes phongnhaensis sp. nov. Mô tả Mối lính lớn hình 1 bảng 1 Đầu mầu nâu đỏ hàm trên mầu đen gốc hàm mầu nâu đen râu môi trên cùng mầu với đầu. Các tấm lưng ngực có mầu nâu đỏ nhạt tấm lưng ngực trước thẫm mầu hơn mép các tấm lưng ngực có mầu nâu đỏ thẫm. Các tấm lưng bụng và chân có mầu nâu vàng chân hơi nhạt mầu hơn. Đầu hầu như không có lông cứng trừ phần chân gốc môi và trán có một số lông cứng. Môi trên có 2 hàng lông cứng chạy gần như song song với 2 mép bên. Các tấm lưng ngực có một số lông cứng đặc biệt mép trước tấm lưng ngực trước có một số lông cứng ngắn dài xen kẽ. Số lượng lông cứng của đốt bụng sau tăng nhiều hơn so với đốt bụng trước nó. Chân có nhiều lông cứng đặc biệt là ở phần ống chân. Đầu hình chữ nhật từ gốc râu trở
