Công nghệ gen đã được ứng dụng vào nhiều lĩnh vực khác nhau, song trong khoa học hình sự trên thế giới được biết đến lần đầu tiên vào năm 1985 nhờ công trình nghiên cứu của Alec Jeffreys và các cộng sự. Đây là một công nghệ có tính đột phá trong khoa học hình sự, giúp giải quyết một số vụ án tưởng chừng như bế tắc [7]. | SƠ BỘ NGHIÊN CỨU SỬ DỤNG MỘT SỐ MÒI ĐẺ XÁC ĐỊNH HUYẾT THỐNG Ở NGƯỜI Phạm Hải Sáng Nguyễn Văn Mùi Trường Đại học khoa học tự nhiên I. Đặt vấn đề Công nghệ gen đã được ứng dụng vào nhiều lĩnh vực khác nhau song trong khoa học hình sự trên thế giới được biết đến lần đầu tiên vào năm 1985 nhờ công trình nghiên cứu của Alec Jeffreys và các cộng sự. Đây là một công nghệ có tính đột phá trong khoa học hình sự giúp giải quyết một số vụ án tưởng chừng như bế tắc 7 . Hiện nay các phòng thí nghiệm tiên tiến trên thế giới đã xác định huyết thống người bằng phức hợp 10 14 thậm chí 16 mồi. Ở nước ta việc giám định gen trong xác định huyết thống mới đã được thực hiện ở một số nơi. Trung tâm Công nghệ sinh học -Đại học Quốc gia Hà Nội nghiên cứu xác định huyết thống xác lập cây phả hệ người 4 . Viện Khoa học hình sự - Bộ công an đã sử dụng phức hợp 10 mồi 2 3 và đang tiến hành giám định gen sử dụng hệ 9 gen nineplex xác định tội phạm. Ngoài ra còn có một số cơ sở khoa học đặt vấn đề nghiên cứu có tính chất điều tra thăm dò mà chưa có tính phổ cập và ứng dụng rộng rãi. Tuy nhiên sự phân tích nhiều mồi khá tốn kém vì đòi hỏi phải có máy móc hiện đại. Vì vậy chúng tôi thử nghiên cứu sử dụng một số cặp mồi để giám định huyết thống nguời Việt Nam. Như chúng ta đã biết ở người qua qúa trình thụ tinh người con bao giờ cũng nhận 23 NST từ bố thông qua tinh trùng và 23 NST từ mẹ thông qua trứng. Như vậy hệ gen của người con bao giờ cũng có một nửa có nguồn gốc từ bố và một nửa có nguồn gốc từ mẹ 1 5 . Các locut dùng để xác định huyết thống là các đoạn lặp lại ngắn STR - Short Tandem Repeats 9 10 . Các đoạn lặp lại ngắn này có chiều dài từ 2 đến 6 nucleotit 13 và ở mỗi cá thể có số lần lặp lại khác nhau do vậy các locut này có tính đa hình cao nên rất có giá trị để phân biệt cá thể. Để xác định huyết thống bằng phương pháp nhân cặp môi đơn ở đây chúng tôi sử dụng 4 cặp môi TH01 F13A vWA FES để nhân bản 4 đoạn gen tương ứng. II. Nguyên liệu và phương pháp nghiên cứu 1. Nguyên liệu và hoá .