Bình thường pH máu được duy trì ở mức 7,37-7,43 cho phép hoạt động tối ưu của các men tế bào, yếu tố đông máu và các protein co cơ. Sự điều hòa pH nhờ các hệ thống đệm trong và ngoài tế bào, và bù trừ hô hấp. Các trị số kiềm toan bình thường của máu động mạch và tĩnh mạch: | RỐI LOẠN CÂN BẰNG KIỀM TOAN I. SINH LÝ Bình thường pH máu được duy trì ở mức 7 37-7 43 cho phép hoạt động tối ưu của các men tế bào yếu tố đông máu và các protein co cơ. Sự điều hòa pH nhờ các hệ thống đệm trong và ngoài tế bào và bù trừ hô hấp. Các trị số kiềm toan bình thường của máu động mạch và tĩnh mạch pH H PCO2 mmHg HCO3- mEq L Động mạch 7 37-7 43 37-43 36-43 22-26 Tĩnh mạch 7 32-7 38 42-48 42-50 23-27 A. Hệ thống đệm nội bào 1. Protein hemoglobine và các phosphate hữu cơ có vai trò đệm nội bào 2. Gần 50 các ion H sinh ra do các acide không bay hơi khuếch tán vào trong tế bào trong vòng vài phút hay vài giờ để được đệm bởi protein xương các phosphate hữu cơ. 3. Acid carbonic H2CO3 được đệm bên trong tế bào nhờ sự khử Hb trong hồng cầu. 11 B. Hê thống đêm ngoại bào Hệ thống bicarbonate-acid carbonic - Trong dịch ngoại bào các acid acid vô cơ như acid chlohydric sulfuric phosphoric và acid hữu cơ như acid lactic pyruvic keto phối hợp với natri bibarbonate để tạo thành muối và acid carbonic H2CO3. - Acid carbonic sau đó phân ly thành nước và CO2 CO2 được phổi thải ra ngoài. Vì luôn cân bằng với CO2 nên H2CO3 được gọi là acid bay hơi. Phản ứng trên được thể hiện qua phương trình CO2 H2O H HCO3- - Các anion của acid được thải qua thận cùng với ion hydrogen và ammonium. pH của dịch ngoại bàođược xác định bởi tỉ lệ của chất kiềm bicarbonate và acid carbonic trong máu. Ở pH 7 4 tỉ lệ này là 20 1 theo phương trình Hendersen- Hassenbalch pH 6 1 log HCO3- PCO2 x 0 03 . Trong lâm sàng phương trình Kassirer-Bleich dùng để tính toán một thành phần của hệ thống kiềm toan khi biết hai thành phần kia H 24 x PCO2 HCO3- . - Mọi thay đổi của PCO2 hay HCO3- sẽ làm thay đổi tỉ lệ này và thay đổi pH. - Sự bù trừ sinh lý các thay đổi pH để tránh quá toan hay kiềm máu. Như vậy nếu HCO3- giảm sẽ làm giảm pH gây kích thích tăng hô hấp làm giảm PCO2 để tăng tỉ lệ và tăng pH. 12 - H2SO4 và H2PO4 được sinh ra do dị hóa protein và oxid hóa không hoàn toàn mỡ và carbohydrate. Do chúng .
