Dịch hạch là bệnh truyền nhiễm rât nguy hiểm gây dịch và có thể gây đại dịch do trực khuẩn Yersinia pestis gây nên. Hiện nay tuy bệnh không còn phổ biến như trước nhưng nó vẫn là một bệnh quan trọng. Nếu không làm tốt công tác chăm sóc sức khỏe ban đầu và điều tra dịch tễ học bệnh có thể bộc phát thành dịch trở lại do sự phát triển của bệnh rất nhanh. | BỆNH DỊCH HẠCH I. ĐẠI CƯƠNG Dịch hạch là bệnh truyền nhiễm rât nguy hiểm gây dịch và có thể gây đại dịch do trực khuẩn Yersinia pestis gây nên. Hiện nay tuy bệnh không còn phổ biến như trước nhưng nó vẫn là một bệnh quan trọng. Nếu không làm tốt công tác chăm sóc sức khỏe ban đầu và điều tra dịch tễ học bệnh có thể bộc phát thành dịch trở lại do sự phát triển của bệnh rất nhanh. II. BỆNH NGUYÊN Yersinia pestis là một cầu trực khuẩn Gr - sức đề kháng của Y. pestis tương đối kém. Có 2 loại độc tố - Ngoaị độc tố không chịu nhiệt hòa tan gồm 2 thành phần phần A và phần B - Nội độc tố chịu nhiệt không hòa tan 94 Cả hai loại độc tố tác dụng trên các mạch máu ngoại vi gây cô đặc máu và sốc nội độc tố có ái tính với hệ thần kinh. III DỊCH TỄ HỌC 1. Yếu tố nghề nghiệp Những người làm nghề có tiếp xúc với các loài gặm nhấm động vật hoang dại như người làm rừng thợ săn kiểm lâm nông dân . nguy cơ mắc bệnh cao hơn. 2. Nguồn bệnh Động vật gặm nhấm là vật chủ mang mầm bệnh dịch hạch có 2 loại nguồn bệnh - Vật chủ chính gặp trong ổ dịch thiên nhiên có sức duy trì mầm bệnh lâu dài - Vật chủ thứ yếu tuy có vai trò trong quá trình sinh dịch nhưng riêng một mình nó khó duy trì dịch liên tục nhiều năm nếu thiếu những nguồn truyền bệnh chính 3. Côn trùng trung gian Bọ chét là côn trùng trung gian truyền bệnh trong các giống chuột và từ chuột sang người. Tất cả các loại bọ chét đều có thể là môi giới truyền bệnh đặc biệt là Xenopsylla cheopis là môi giới chính ngoài ra người ta đã tìm thấy Y. pestis trong Pulex irritans. IV. SINH LÝ BỆNH Vi khuẩn dịch hạch xâm nhập vào cơ thể qua da chủ yếu do vết đốt của bọ chét và niêm mạc màng tiếp hợp niêm mạc hầu họng ống tiêu hóa đường hô hấp . Sau đó theo dòng bạch huyết đến hạch khu vực rồi vi khuẩn lại theo dòng bạch huyết đến các hạch sâu hoặc xa hạch khởi điểm cuối cùng mới vào máu. Trong máu vi khuẩn còn bị đại thực bào giữ lại và tiêu hóa. Quá trình bệnh lý có thể dừng lại ở đây. Ngượỉc lại nếu gan lách không lọc được thì vi khuẩn sẽ tràn .
