Nhãn khoa là một khoa chuyên biệt trong hệ thống Y học cổ truyền và được đặt thành một chuyên khoa từ đời nhà Tống (Trung Quốc 960 - 1276). Sau đó trên cơ sở này các thầy thuốc đã bổ sung dần dần qua các thời cho đến nay. | MẮT BỆNH I. Lịch sử Nhãn khoa là một khoa chuyên biệt trong hệ thống Y học cổ truyền và được đặt thành một chuyên khoa từ đời nhà Tống Trung Quốc 960 - 1276 . Sau đó trên cơ sở này các thầy thuốc đã bổ sung dần dần qua các thời cho đến nay. II. Sinh lý và sự cấu tạo của mắt 1 Theo Y học cổ truyền Theo Y học cổ truyền mắt là một bộ phận bên ngoài nhưng lại có quan hệ với các tạng phủ bên trong nội tạng . Liên hệ với Can Thiên Âm Dương Ứng Tượng Đại Luận Tố Vấn 5 ghi Can chủ ở mắt. Khiếu của Can là mắt. Thiên Ngũ Tạng Sinh Thành Linh Khu 10 ghi Can thụ huyết nhi năng kiến Can nhận được huyết thì nhìn thấy . Thiên Mạch Độ Linh Khu 17 ghi Can khí thông lên mắt Can hoà thì mắt có thể phân biệt được ngũ sắc . Thiên Ngũ Duyệt Ngũ Sứ Linh Khu 37 ghi Mắt là khí quan của Can . Liên hệ với Tâm - Tâm chủ huyết mạch làm chuyển động huyết dịch trong mạch máu. Thiên Ngũ Tạng Sinh Thành Tố Vấn 10 ghi Các mạch đều thuộc về mắt 12 kinh mạch khí huyết đều rót vào mắt. - Tâm tàng thần. Thiên Đại Hoặc Luận Linh Khu 80 ghi Mắt là sứ của Tâm ý nói người ta thấy sự vật do sự phối hợp với tâm thần. Liên hệ với Tỳ Tỳ là gốc của hậu thiên chủ vận hoá thuỷ cốc tinh vi. Trong sách Lan Thất Bí Tàng Lý Đông Viên viết Tinh khí của ngũ tạng lục phủ tiếp thu từ Tỳ lên trên rót vào mắt . Tỳ hư yếu làm cho tinh khí của tạng phủ bất túc không chuyển lên để rót vào mắt vì thế mắt mất sự nhu dưỡng nên nhìn không rõ vì vậy mắt và tạng Tỳ có quan hệ mật thiết với nhau. Liên hệ với Phế Phế chủ khí hô hấp. Do sự vận hoá của Tỳ Vị mà tinh khí thuỷ cốc và sự hô hấp của Phế kết hợp với nhau khiến cho Tâm chuyển động huyết được đưa đi khắp cơ thể làm ấm và nuôi dưỡng tạng phủ mắt nhờ đó mà nhìn thấy bình thường. Nếu Phế khí bất túc có thể làm cho mắt bị mờ. Thiên Quyết Khí Linh Khu 30 ghi Khí thoát thì mắt nhìn không rõ . Liên hệ với Thận Thận tàng tinh nhận tinh khí của tạng phủ. Tinh giúp cho cơ thể hoạt động thiên Đại Hoặc Luận Linh Khu 80 ghi Mắt là tinh của tạng phủ. Nếu Thận tinh bất túc thì hai mắt sẽ .
