Tham khảo bài viết 'thành-cát-tư hãn và vai trò của ông trong đế quốc mông cổ_1', tài liệu phổ thông, ôn thi đh-cđ phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả | Thành-cát-tư Hãn và vai trò của ông trong đế quốc Mông Cổ 1. Lược sử xứ Mạc Bắc Những cổ thư của Trung Hoa ít khi nhắc đến địa danh Mạc Bắc. Xứ Mạc Bắc là miền đất nằm ở phía bắc sa mạc. Sa mạc nói đến ở đây là sa mạc Qua Bích Gobi theo nghĩa Mông Cổ là nơi trống rỗng . Bởi vậy định được địa giới của xứ sở bát ngát này không phải là dễ. Đại khái thì xứ Mạc Bắc phía đông sát tới biển Thái Bình bao la phía tây tới sông Ob hoặc sông Irtych phía bắc tiếp giáp với miền băng giá quanh năm tuyết phủ mênh mông vô tận và vô chủ ngày nay gọi là Tây Bá Lợi Á hoặc Xi Bia Sibérie phía nam là sa mạc Qua Bích khô cằn nóng lạnh thất thường với khoảng chênh lệch nhiệt độ giữa ban ngày và ban đêm rất cao. Xứ này có nhiều thảo nguyên kế tiếp nhau rất thuận lợi cho việc di chuyển trên lưng ngựa vì vậy người dân xứ này nam cũng như nữ cưỡi ngựa giỏi vào bậc nhất nhân loại. Họ là dân du mục nay đây mai đó sinh sống bằng nghề chăn nuôi gia súc như bò cừu lạc đà ngựa nơi nào có cỏ cho gia súc ăn thì họ tới nơi nào hết cỏ thì họ bỏ đi. Thời xưa họ nuôi rất nhiều ngựa bán cho người Tàu được nhiều tiền. Họ quen uống sữa tươi và máu tươi gia súc ăn thịt rất ít ăn tinh bột và rau quả. Cư dân xứ Mạc Bắc có thể tạm chia làm ba tộc tộc Mãn Châu race toungouse mandchoue ở miền đông tộc Mông Cổ race mongole ở miền trung và tộc Đột Quyết còn gọi là Thổ race turque ở miền tây. Một thi sĩ Việt Nam nổi tiếng thời tiền chiến là Xuân Diệu đã ca ngợi thân mình óng ả của con gái Mạc Bắc bằng câu thơ Ta yêu Ly Cơ hình nhịp nhàng . Xưa kia họ chưa có qucíc gia. Họ tổ chức thành những bộ lạc mà những ông tù trưởng có rất nhiều quyền kể cả quyền sinh sát. Họ giành giật nhau những cánh đồng cỏ cho nên chiến tranh xảy ra liên miên trên xứ sở này. Họ sống xen kẽ nhau gần như lẫn lộn với nhau nhất là người Mông Cổ và người Đột Quyết cho nên cũng rất khó phân biệt. Ngôn ngữ của người Mông Cổ và ngôn ngữ của người Đột Quyết lại cũng rất gần nhau nên càng khó phân biệt. Người Mông Cổ không có chữ viết phải mượn chữ .
