Hình thức và biến động của phát sinh và lưu hành dịch 1. Hình thức phát sinh dịch Các yếu tố thiên nhiên và xã hội kết hợp với đặc tính của mầm bệnh chi phối quá trình phát sinh dịch, làm dịch có thể biểu hiện dƣới những hình thức khác nhau, nhƣ sau: . Dịch tán phát (dịch lẻ tẻ) Số con phát bệnh lẻ tẻ trong một thời gian dài, một vài con mắc bệnh ở chuồng này rồi lan sang một vài con ở chuồng khác, ví dụ bệnh tụ huyết trùng, uốn ván, | 86 còn yếu kém và quan niệm về bệnh dịch còn lệch lạc thì chừng đó dịch bệnh của gia súc cũng nhu của người vẫn còn tồn tại. VIII. Hình thức và biến động của phát sinh và lưu hành dịch 1. Hình thức phát sinh dịch Các yếu tố thiên nhiên và xã hội kết hợp với đặc tính của mầm bệnh chi phối quá trình phát sinh dịch làm dịch có thể biểu hiện dưới những hình thức khác nhau như sau . Dịch tán phát dịch lẻ tẻ Số con phát bệnh lẻ tẻ trong một thời gian dài một vài con mắc bệnh ở chuồng này rồi lan sang một vài con ở chuồng khác ví dụ bệnh tụ huyết trùng uốn ván . . Dịch địa phương Dịch địa phương phát ra giới hạn trong một địa phương một vùng không lan rộng ví dụ bệnh nhiệt thán. . Dịch lưu hành và dịch đại lưu hành Trong dịch lưu hành bệnh phát ra và lan rộng ở một số nơi trong một thời gian ngắn. Phạm vi dịch có thể là một huyện có khi là một tỉnh ví dụ bệnh dịch tả lợn . Trong dịch lớn đại dịch hay dịch đại lưu hành bệnh phát ra ồ ạt lan tràn rất nhanh rất rộng trong thời gian ngắn lan hàng mấy tỉnh có khi cả nước hoặc nhiều nước cúm dịch tả trâu bò lở mồm long móng . . Cách phân ra các loại dịch trên chỉ là tương đối nhưng có ý nghĩa nhất định đối với việc chẩn đoán bệnh và phòng chống dịch bệnh cảm nhiễm. 2. Sự biến động tần suất phát sinh dịch . Tính chất mùa Mùa trong năm với những đặc điểm riêng về cường độ bức xạ nhiệt độ thời gian chiếu sáng trong ngày lượng mưa . ảnh hưởng tới sự phát triển của cây cỏ ảnh hưởng đến số lượng và chất lượng thức ăn gia súc. Cũng như vậy các yếu tố trung gian truyền bệnh là sinh vật tùy theo mùa mà thay đổi về loài về số lượng và cường độ hoạt động. Mùa ảnh hưởng đến cơ năng sinh lý và sức đề kháng của cơ thể gia súc ảnh hưởng 87 đến sự tồn tại của mầm bệnh trong cơ thể gia súc và ngoại cảnh. Hoạt động xã hội lễ tết có tính chất mùa kết hợp với các yếu tố thiên nhiên cũng làm cho dịch có tính chất mùa. Ở phía bắc nước ta người ta cũng nhận thấy một số đặc điểm phát sinh theo mùa. Do chế độ gió mùa phía bắc nước ta có hai
