“Lấy chăn phủ ghế chui qua/ Ngăn bàn thích lục, tranh gà thích xem/ Xếp rồi cháu lại đảo lên/ Có hôm bác phải mười phen dọn nhà”(1), ấy là câu thơ của Xuân Diệu tả chú cu Vũ đang biến cuộc sống văn chương ngăn nắp của ông tại 24 Cột Cờ (nay là Điện Biên Phủ, Hà Nội) thành một trật tự thế giới mới, trật tự của những sự đảo lộn. | Trái đôi Xuân Diệu - Huy Cận với Tự lực văn đoàn Lấy chăn phủ ghế chui qua Ngăn bàn thích lục tranh gà thích xem xếp rồi cháu lại đảo lên Có hôm bác phải mười phen dọn nhà 1 ấy là câu thơ của Xuân Diệu tả chú cu Vũ đang biến cuộc sống văn chương ngăn nắp của ông tại 24 Cột Cờ nay là Điện Biên Phủ Hà Nội thành một trật tự thế giới mới trật tự của những sự đảo lộn. Và Xuân Diệu đã tôn trọng cái nền giáo dục tự thân và tự giác ấy của tôi như điều kiện tiên quyết để hình thành nhân cách tri thức. Về phần mình đơn giản tôi nghĩ là nếu không có người bác và là người cha nuôi thân yêu ấy thì làm sao tôi có thể hình dung nổi thuở bé thơ của mình. Nói cách khác các bậc phụ huynh chính là những người đầu tiên chép sử con cái của họ. Sau khi đã mệt nhoài với những kiến tạo thế giới theo cách của mình tôi lại nằm co vào lòng bác tôi để thiu thiu thực hành một nền học vấn không tự giác hay vô thức qua lời ru đọng âm hưởng đàng trong Bình Định của ông với Phụ tử tình thâm và những câu hát dặm Nghệ-Tĩnh. Đôi khi thảng thốt tôi tỉnh dậy và mở mắt ra cũng dễ hiểu vì giấc ngủ chớm trưa không thật sâu thì vẫn thấy bác Diệu tôi ngồi đó tựa lưng vào thành giường lời ru không còn thành tiếng nhưng vẫn nhận biết được nhờ những nhịp vỗ khẽ lên tôi cái nhìn trở nên xa xăm chốc chốc ông lại nhìn xuống nhoẻn cười với tôi nhưng vẫn với cái xa xăm ấy. Khi chớm tuổi đến trường thì chiến tranh đã lan ra miền Bắc và thế là tôi phải xa gia đình đi sơ tán tất nhiên không ngậm ngùi như cậu bé Rémy của Hecto Malo. Thực vậy mối liên hệ giữa tôi với gia đình hầu như không bị gián đoạn vì cứ vào cuối tuần bác tôi lại xắn quần đạp xe 30 km về thăm tôi tại Chùa Thầy Sơn Tây. Chính vào những đêm đầy sao trên bờ thửa cánh đồng nơi sơ tán mà tôi được Xuân Diệu truyền cho cái vi diệu của những áng văn cổ hết Nguyễn Khuyến Bà Huyện Thanh Quan Hồ Xuân Hương lại đến Chinh phụ ngâm của Đoàn Thị Điểm và trở đi trở lại là Truyện Kiều của Nguyễn Du đại văn hào cùng quê Hà Tĩnh. Những lúc đó tôi đến với văn học một
