ở trên, chúng tôi đã nói đến việc tái sử dụng những chất liệu văn hoá, văn học dân gian của tác giả trích đoạn mà nhiều nhà nghiên cứu coi là một sự sáng tạo mang tính cá nhân. | Những săc màu thi ca trên dòng sông đất nước ở trên chúng tôi đã nói đến việc tái sử dụng những chất liệu văn hoá văn học dân gian của tác giả trích đoạn mà nhiều nhà nghiên cứu coi là một sự sáng tạo mang tính cá nhân. Chỉ cần có một hiểu biết tối thiểu về văn chương Trung đại Trung Quốc và Việt Nam cũng có thể thấy thủ pháp này là đồng dạng với việc dùng điển cố điển tích của các tác gia văn chương Trung đại. Chất liệu có thể khác nhưng phương thức ứng xử với chất liệu là tương tự nếu không muốn nói là một. Và chính sự đồng dạng về phương thức ứng xử này đã tạo nên những hiệu quả tương cận về thẩm mỹ. Nếu như khi Cao Bá Quát viết về một người tài tử đa cùng khổ dạng trâm anh - nết na chương phủ với những hành vi Lắc bầu rượu dốc nghiêng non nước xuống chén tiếu đàm 8 mời mọc trích tiên 9 Hóng túi thơ nong hết gió trăng vào cơn xướng hoạ thì thầm lão Đỗ 10 khi đó nhân vật đã có tầm vóc hiện hữu vượt lên trên lịch sử cụ thể của một cá nhân. Và khi Nguyễn Khoa Điềm viết về một Đất nước của Nhân dân Đất nước của ca dao thần thoại đã Dạy anh biết yêu em từ thuở trong nôi Biết quí công cầm vàng những ngày lặn lội Biết trồng tre đợi đến ngày thành gậy Đi trả thù mà không sợ dài lâu khi đó nhân vật trữ tình cũng đã đến những chiều kích tồn tại khác siêu cá nhân. Từ tầng tầng lớp lớp cuộc đời những con người trong lịch sử những giá trị văn hoá đã hoá thân thành ca dao thần thoại và đến lượt mình ca dao thần thoại lại thác sinh trong cuộc sống của một con người hiện đại. Như vậy là bằng nghệ thuật quá khứ và hiện tại cái siêu cá nhân và cái cá nhân cùng hoà trộn cùng hiển hiện trong một khoảnh khắc một con người hiện tại. Và đến tận cùng một thủ pháp không thuần tuý chỉ là một kỹ thuật mà quan trọng hơn đã trở thành hiện thân vật chất cho một cách cảm nhận về Con người về Cuộc sống. Ở điểm cuối cùng của một sự thức nhận thẩm mỹ về một tác phẩm thi ca sẽ chạm mặt với câu hỏi quan trọng cuối cùng mạch ngầm cội nguồn năng lượng văn hoá nào đã làm nên sức mạnh thẩm mỹ làm nên
