Trên thực tế, ngoại trừ giới nghiên cứu chuyên sâu, bạn đọc thường không mấy ai chú ý đến nguyên tác Chinh phụ ngâm bằng chữ Hán của Đặng Trần Côn | Tình cảnh lẻ loi của người chinh phụ Trích bản diễn Nôm Chinh phụ ngâm Trên thực tế ngoại trừ giới nghiên cứu chuyên sâu bạn đọc thường không mấy ai chú ý đến nguyên tác Chinh phụ ngâm bằng chữ Hán của Đặng Trần Côn - quê làng Nhân Mục huyện Thanh Trì nay thuộc phường Nhân Chính quận Thanh Xuân Hà Nội mà chỉ biết tới bản diễn Nôm của nữ sĩ Đoàn Thị Điểm 1705-1748 người làng Giai Phạm huyện Văn Giang xứ Kinh Bắc nay thuộc tỉnh Hưng Yên . Tương đồng với Cung oán ngâm khúc của Nguyễn Gia Thiều trên phương diện khẳng định những giá trị nhân văn và phản ánh số phận người phụ nữ cũng như khả năng vận dụng nhuần nhuyễn thể loại ngâm khúc và thể thơ song thất lục bát song bản diễn NômChinh phụ ngâm lại có phần giản lược những suy tưởng triết lý cao siêu và hướng nhiều hơn tới cuộc sống đời thường. Tâm tình người chinh phụ tiêu biểu cho nỗi nhớ mong chồng khát khao cuộc sống gia đình bình dị và ước mong về một ngày đoàn tụ vợ chồng. Đặt trong tương quan chung ước mơ của người chinh phụ cũng hiền hoà dung dị gần gũi hơn so với người cung nữ. Đoạn trích Tình cảnh lẻ loi của người chinh phụ cho thấy rõ tâm trạng cô đơn của người vợ nhớ chồng ra trận và nghệ thuật miêu tả tâm trạng bậc thầy của hai tác giả Đặng - Đoàn trong đó phải kể đến nghệ thuật diễn Nôm đặc biệt xuất sắc của nữ sĩ Đoàn Thị Điểm. Tâm trạng nổi bật trong đoạn trích gồm 36 câu thơ trong tổng số 408 câu của toàn tác phẩm là sự thể hiện nỗi đơn côi trống vắng của người chinh phụ. Trước hết đó là sự ý thức về con người cá nhân chiếu ứng trong các quan hệ với cảnh vật và con người đặt trong tương quan với thời gian và không gian. Nhân vật chủ thể trữ tình - người chinh phụ xuất hiện như có như không vừa tỉnh thức trong từng bước đi từng động tác buông thả tấm rèm nhưng liền đó lại quên tất thảy thờ ơ với tất thảy Dạo hiên vắng thầm gieo từng bước Ngồi rèm thưa rủ thác đòi phen. Trong khổ thơ mở đầu từ câu 1 - 16 có hai hình ảnh quan trọng được tô đậm nhấn mạnh trở đi trở lại là tấm rèm và bóng đèn. Người chinh .
