Rễ củ phơi hay sấy khô của cây Cốt khí (Polygonum cuspidatum Sieb. et Zucc.), họ Rau răm (Polygonaceae). Mô tả Rễ (quen gọi là củ) hình trụ cong queo, vỏ sần sùi, nhăn nheo, màu nâu xám, có các đốt lồi lên chia củ thành từng gióng. Những rễ củ to được cắt thành lát mỏng 1 – 2 cm, phơi khô. Mặt cắt ngang thấy phần vỏ mỏng, phần gỗ dày. Thể chất rắn, có mùi nhẹ, vị hơi se, đắng. Vi phẫu Lớp bần có 5 – 7 hàng tế bào hình chữ nhật, dẹt, xếp. | CỐT KHÍ Rễ Radix Polygoni cuspidati Rễ củ phơi hay sấy khô của cây Cốt khí Polygonum cuspidatum Sieb. et Zucc. họ Rau răm Polygonaceae . Mô tả Rễ quen gọi là củ hình trụ cong queo vỏ sần sùi nhăn nheo màu nâu xám có các đốt lồi lên chia củ thành từng gióng. Những rễ củ to được cắt thành lát mỏng 1 - 2 cm phơi khô. Mặt cắt ngang thấy phần vỏ mỏng phần gỗ dày. Thể chất rắn có mùi nhẹ vị hơi se đắng. Vi phẫu Lớp bần có 5 - 7 hàng tế bào hình chữ nhật dẹt xếp thành dãy xuyên tâm. Lớp ngoài thường bong ra. Mô mềm gồm những tế bào hình tròn hình trứng. Libe cấp II bị những tia tủy rộng cắt ngang thành từng đám. Gỗ cấp II xếp thành vòng liên tục ở bên ngoài bên ngoài bị những tia tủy cắt thành từng nhánh. Tia tủy rộng mỗi tia có 7 - 12 dãy tế bào xếp xuyên tâm. Tinh thể calci oxalat hình cầu gai hay dạng hạt cát nằm rải rác khắp mô mềm vỏ và mô mềm tủy. Bột Màu vàng sẫm. Soi kính hiển vi thấy mảnh bần màu vàng nâu có tế bào hình chữ nhật thành dày xếp đều đặn. Mảnh mô mềm có chứa tinh thể calci oxalat hình cầu gai đường kính 38 - 40 gm. Hạt tinh bột có kích thước 6 - 7 gm rốn hạt mờ. Định tính A. Lấy khoảng 2 g bột dược liệu chiết bằng 10 ml ethanol TT cô dịch chiết ethanol đến cắn. Hòa tan cắn trong 5 ml nước. Lắc dung dịch thu được với 10 ml ethyl acetat TT nhỏ vài giọt dung dịch ethyl acetat lên giấy lọc hơ nhẹ cho giấy lọc khô rồi nhỏ tiếp 1 - 2 giọt dung dịch natri hydroxyd 10 TT để khô quan sát dưới ánh sáng tử ngoại thấy phát quang màu xanh. B. Vi thăng hoa Trải bột dược liệu thành lớp mỏng ở đáy chén sứ đốt nhẹ trên đèn cồn để loại nước. Sau đó đậy lên chén sứ một miếng lam kính bên trên có miếng bông đã thấm nước tiếp tục đun nóng trong khoảng 5 - 10 phút. Lấy lam kính ra để nguội soi kính hiển vi thấy tinh thể hình kim màu vàng. Sau khi nhỏ dung dịch natri hydroxyd 10 TT lên lam kính sẽ có màu đỏ. B. Phương pháp sắc ký lớp mỏng Bản mỏng Silica gel G Dung môi khai triển Cloroform - ethylacetat 11 1 . Dung dịch thử Cân 5 g bột dược liệu chiết nóng với 20 ml .
