Ch-ơng 5 Các ph-ơng pháp phóng xạ hạt nhân Các ph-ơng pháp phóng xạ hạt nhân có cơ sở vật lý - địa chất dựa trên các hiện t-ợng phóng xạ tự nhiên và kích thích nhân tạo trong các lớp đất đá ở thành giếng khoan. Các ph-ơng pháp phóng xạ hạt nhân đ-ợc sử dụng để nghiên cứu lát cắt địa chất không chỉ ở các giếng khoan trần (ch-a chống ống) mà ở các giếng khoan đã chống ống. Đây là -u điểm nổi bật của ph-ơng pháp này. . Cơ sở vật lý - địa chất | CHƯƠNG 5 CÁC PHƯƠNG PHÁP PHÓNG XẠ HẠT NHÂN Các phương pháp phóng xạ hạt nhân có cơ sở vật lý - địa chất dựa trên các hiện tượng phóng xạ tự nhiên và kích thích nhân tạo trong các lớp đất đá ở thành giếng khoan. Các phương pháp phóng xạ hạt nhân được sử dụng để nghiên cứu lát cắt địa chất không chỉ ở các giếng khoan trần chưa chống ống mà ở các giếng khoan đã chống ống. Đây là ưu điểm nổi bật của phương pháp này. . Cơ sở vật lý - địa chất . Cường độ phóng xạ tự nhiên trong đá a. Các nguyên tô đồng vị phóng xạ tự nhiên Các đá ở vỏ quả đất có chứa các nguyên tố đổng vị không bền vững chúng luôn bức xạ ra các tia a p và Ỵ. Rất nhiều trong số các nguyên tố đổng vị phóng xạ đó có hàm lượng rất thấp trong đất đá nên trong thực tế phần đóng góp của chúng vào cường độ bức xạ tự nhiên là không đáng kể. Cường độ bức xạ gamma tự nhiên mà ta có thể đo được chủ yếu là phần đóng góp của các nguyên tố trong các dẫy phóng xạ Uran 228 U 235 U Thori 232 Th và đổng vị phóng xạ của Kali 40 K ngoài ra còn một lượng nhỏ khác như Rubi 87 Rb và các nguyên tố đất hiếm khác 5378 La Lu . Các đổng vị phóng xạ này có đời sống rất dài bức xạ phần chủ yếu các tia gamma tự nhiên Bảng Bảng K Th U Hàm lượng tương đối trong vỏ quả đất Số Clarke 2 35 12 ppm 3 ppm Hoạt tính Y tương đối của đơn vị trọng lượng của nguyên tố 1 1300 3600 Chu kỳ bán rã năm 1 1 4 238U 7 235u Kali khi phân rã có 11 số phân rã bắn ra gamma để biến thành argon 40Ar là nguyên tố bền vững. Vì thế Kali chỉ có một phổ năng lượng gamma đơn 1 46MeV. Các quá trình phân rã phức tạp hơn gặp ở các nguyên tố Uran và Thori hợp thành dãy đổng vị. Một số nguyên tố trong các dãy này có bức xạ ra tia gamma tự nhiên chi tiết xem giáo trình thăm dò phóng xạ . Trong điều kiện giếng khoan các tia phóng xạ a và p có khả năng đâm xuyên kém nên dễ dàng bị hấp thụ hoàn toàn chỉ còn lại tia Y. 112 Tia gamma có bản chất là bức xạ sóng điện tử foton có thể ở dạng riêng rẽ tia Y bắn ra từ đổng vị 40K hoặc phát xạ .
