Ch-ơng 5 Các ph-ơng pháp phóng xạ hạt nhân Các ph-ơng pháp phóng xạ hạt nhân có cơ sở vật lý - địa chất dựa trên các hiện t-ợng phóng xạ tự nhiên và kích thích nhân tạo trong các lớp đất đá ở thành giếng khoan. Các ph-ơng pháp phóng xạ hạt nhân đ-ợc sử dụng để nghiên cứu lát cắt địa chất không chỉ ở các giếng khoan trần (ch-a chống ống) mà ở các giếng khoan đã chống ống. Đây là -u điểm nổi bật của ph-ơng pháp này. . Cơ sở vật lý - địa chất | . Các loai máy giếng dùng trong các phương pháp nơtron Mỗi công ty dịch vụ có thiết kế riêng máy giếng Zond để đo các phương pháp nơtron. Sau đây là một số kiểu máy đo trong giếng khoan của công ty Schlumberger - GNT Gamma-ray Neutron Tool có một detector đo các gamma chiếm giữ -có màng Cadmi ngăn ảnh hưởng của sự thay đổi độ khoáng hoá nước vỉa bắt giữ các nơtron nhiệt biến chúng thành các tia gamma. Phép đo dùng đơn vị API. - SNP Sidewall Neutron Porosity Tool đo các nơtron trên nhiệt. Nguồn và detector gắn trên tấm đệm để tỳ vào thành giếng khoan. Thiết bị tính chuyển đổi trực tiếp từ đơn vị xung giây ra đơn vị độ rỗng đá vôi. - CNT Compensated Neutron Tool dùng máy giếng có hai detector để loại trừ ảnh hưởng của giếng khoan và thường được đo áp sườn. Số đếm xung giây từ các detector xa và gần được đưa lên máy trên mặt đất và tính chuyển thành đơn vị độ rỗng theo bản chuẩn riêng hoặc tự động tính theo công thức thực nghiệm cho các nền xương đá khác nhau cát kết vôi dolomit ũ . Thiết bị này có hai biến thể CNT-A cả hai detector đều đo nơtron nhiệt và CNT-G các detector đo cả nơtron nhiệt và trên nhiệt . - TDT Thermal Decay Time dùng máy phát xung nơtron chiếu xạ vào môi trường đất đá các nơtron có năng lượng cao 14MeV . Trong khoảng thời gian giữa hai xung phát tiến hành đo các nơtron nhiệt và tính thời gian sống trung bình của chúng. Ta biết rằng thời gian sống trung bình của một nơtron trong chân không dài tối 13 phút còn trong đất đá thì ngắn hơn rất nhiều. Ví dụ Trong muối mỏ thời gian đó chỉ là 5ps trong thạch anh là 900ps. Trong vỉa nghiên cứu đời sống của nơtron chủ yếu phụ thuộc vào hàm lượng nguyên tố clore là nguyên tố có tiết diện bắt giữ nơtron nhiệt lốn hơn nhiều vì vậy có thể dùng để phân biệt chất lưu bão hoà trong thành hệ ở sau ống chống là dầu hay nước. Trong nước vỉa có chứa clore còn trong dầu thì không. Chuẩn khắc độ cho Zond đo và đơn vị đo của các phương pháp nơtron Trưốc đây mỗi công ty dịch vụ đều có hệ thống đơn vị đo của riêng .
