CHƯƠNG V KHOAN THƯ SỨC DÂN - THƯỢNG SÁCH GIỮ NƯỚC Chế độ phong kiến thời Lý - Trần là chế độ phong kiến tập quyền theo thể chế quân chủ. Tuy khuynh hướng chuyên chế ít nhiều đã xuất hiện, nhưng nhìn chung các vương triều lúc tiến bộ đều tìm cách thực hiện chính sách “thân dân”, “khoan thư sức dân” về mặt chính trị. | Kế sách giữ nước thời Lý-Trần CHƯƠNG V KHOAN THƯ SỨC DÂN - THƯỢNG SÁCH GIỮ NƯỚC Chế độ phong kiến thời Lý - Trần là chế độ phong kiến tập quyền theo thể chế quân chủ. Tuy khuynh hướng chuyên chế ít nhiều đã xuất hiện nhưng nhìn chung các vương triều lúc tiến bộ đều tìm cách thực hiện chính sách thân dân khoan thư sức dân về mặt chính trị. Với tinh thần ấy năm 1052 Lý Thái Tông cho đúc chuông lớn đặt ở Long Trì để dân Ai có oan ức không bày tỏ được thì đánh chuông ấy để tâu lên 1. Năm 1158 Lý Thần Tông lại cho đặt hòm đống ở giữa sân chầu để ai cần nói việc riêng thì bỏ thư vào đó. Những hình thức nới rộng dân chủ như vậy đã có tác dụng tạo ra một không khi hòa dịu trong xã hội. Vua Lý Thái Tổ còn dựng cung Long Đức ở ngoài hoàng thành trong khu vực phố phường đông đúc cho Thái tử Phật Mã ở để có điều kiện gần dân và xem xét việc dân hiểu biết thêm những chuyện dân gian . Vì thế đến khi hoàng Thái tử nối ngôi tức Lý Thái Tông đã kế thừa được đức tính khoan từ nhân thứ và thương dân của vua cha thường đi kinh lý bốn phương biết được nỗi khổ của dân chúng. Sử chép Năm 1028 Lý Thái Tông thân đi đánh dẹp ở Trường Yên. Vua lệnh ai dám cướp bóc của dân thì chém. Quân sĩ đều nghiêm lệnh không xâm phạm mảy may. Đại quân vào thành dân chúng tranh nhau dâng trâu rượu đầy đường2. Lý Thái Tổ là bậc minh quân có công đức lớn với dân với nước. Cho nên sử thần Ngô Sĩ Liên đã có lời bình rằng Lý Tổ Lý Thái Tồ dấy lên tự trời báo điềm tốt. có đức tốt có ngôi tốt bởi vì lòng dân quy phụ. Ngọa triều hoang dâm bạo ngược mà Lý Tổ thì nổi tiếng khoan nhân trời tìm người làm chủ dân dân theo về người có đức trừ Lý Tổ ra còn ai hơn nữa 3. Chế độ phong kiến quân chủ tập quyền thời Lý - Trần còn ở giai đoạn trẻ trung nên khoảng cách giữa Thiến tử và thần dân giữa vua và tôi giữa quý tộc và bình dân chưa lớn lắm. Các vua Lý vua Trần chưa phải là những kẻ chuyên chính náu mình trong cung điện vẫn giữ được mối liên hệ nhất định với cộng đồng với dân chúng. Nhà vua và những người cầm quyền trong
