Cùng với sự phát triển của chính quyền về mặt hành chính là quá trình kiện toàn chức năng lập pháp và hành pháp của nó. Ởnước ta, đến thời Lý - Trần, các hoạt động lập pháp của nhà nước đã xuất hiện và phát triển. | Kế sách giữ nước thời Lý-Trân Cùng với sự phát triển của chính quyền về mặt hành chính là quá trình kiện toàn chức năng lập pháp và hành pháp của nó. Ởnước ta đến thời Lý - Trần các hoạt động lập pháp của nhà nước đã xuất hiện và phát triển. Năm 1042 Lý Thái Tông ban hành bộ Hình thư - bộ luật thành văn đầu tiên của nước ta. Sang thời Trần bên cạnh bộ Quốc triều thống chế gồm 20 quyển xác định các quy chế chính quyền nhà nước còn tổ chức biên soạn và nhiều lần sửa đổi bổ sung bộ Hình thư của mình. Các bộ luật này đã thất truyền. Tuy nhiên căn cứ vào các lệnh dụ của nhà vua các việc làm cụ thể được sử sách ghi chép có thể nghĩ rằng luật pháp thời Lý - Trần đã đề cấp đến nhiều lĩnh vực trong đó có những chế định về quyền hạn và trách nhiệm của mỗi thành viên đối với xã hội về nghĩa vụ binh dịch của các đinh tráng về nghĩa vụ đóng góp xây dựng và bảo vệ đất nước về chức năng của các loại quân trong việc bảo vệ chính quyền và biên giới Tổ quốc. Các hoạt động lập pháp ngày càng quy củ đó chứng tỏ nhà nước quân chủ trung ương tập quyền thời Lý - Trần ngày một ổn định và hoàn bị để thực hiện tốt các chức năng của nó. Công cuộc xây dựng đất nước thời Lý - Trần tiến hành trong hoàn cảnh nạn ngoại xâm luôn luôn là nguy cơ trực tiếp và thường xuyên. Trong giai đoạn này đã diễn ra liên tục bốn cuộc chiến tranh giữ nước lớn. Đó là chưa kể đến những lần triều đình phải động binh xử lý các vụ xâm phạm biên giới của các lực lượng phàn lộng phía tây và nam Tổ quốc. Do đó để củng cố nền thống trị của nhà nước phong kiến độc lập tự chủ và đồng thời để tăng cường lực lượng quốc phòng sẵn sàng ứng phó với nguy cơ xâm lược của nước ngoài chính quyền Lý -Trần đặc biệt quan tâm đến việc xây dựng lực lượng vũ trang của mình. Lực lượng vũ trang đó gồm có quân chính quy của triều đình quân địa phương của các lộ phủ giả binh của vương hầu và dân binh hương binh ở làng xã. Cấm quân là lực lượng quân đội thường trực nòng cốt của trung ương được coi trọng phát triển và thường xuyên túc trực bảo
