CHƯƠNG II XÂY DỰNG CHÍNH QUYỀN VỮNG MẠNH, THỰC HIỆN GIANG SƠN MỘT MỐI, VUA TÔI ĐỒNG LÒNG, CẢ NƯỚC GÓP SỨC Nhà nước quân chủ trung ương tập quyền thời Lý-Trần, từ góc nhìn đã xác định, sẽ được đề cập đến ở hai mặt chủ yếu dưới đây: 1. Một bộ máy nhà nước tập quyền từ trung ương đến cơ sở được xây dựng từng bước và ngày càng vững mạnh. | Kế sách giữ nước thời Lý-Trần CHƯƠNG II XÂY DỰNG CHÍNH QUYỀN VỮNG MẠNH THỰC HIỆN GIANG SƠN MỘT MỐI VUA TÔI ĐỒNG LÒNG CẢ NƯỚC GÓP SỨC Nhà nước quân chủ trung ương tập quyền thời Lý-Trần từ góc nhìn đã xác định sẽ được đề cập đến ở hai mặt chủ yếu dưới đây 1. Một bộ máy nhà nước tập quyền từ trung ương đến cơ sở được xây dựng từng bước và ngày càng vững mạnh. Nhìn chung thời Lý-Trần trải gần bốn thế kỷ bộ máy quản lý đất nước từng bước được hoàn thiện về mặt tổ chức bao quát khắp mọi cấp mọi lĩnh vực theo đó là một đội ngũ quan lại văn võ từ không đến có được đào tạo với tước hiệu chức vụ tương đối rõ ràng. Về hệ thống tổ chức ở cấp trung ương triều đình do nhà vua đứng đầu có phụ quốc thái sư tương đương tể tướng thái phó. Từ Trần Nhân Tông 1279-1293 đổi lại gọi là tả hữu tướng quốc trực tiếp giúp việc dân còn việc quân có thái úy thiếu úy. Dưới tướng quốc có tả hữu tham tư chính sự tri mật viện sư. Tổ chức sáu bộ đã dần dần hình thành. Dõi theo sử sách thời Lý đã có bộ binh bộ lễ thời Trần có thêm bộ lại bộ hình đều do thượng thư thị lang đứng đầu1. Cùng với các bộ có tổ chức viện đài sảnh quán các ví như Nội mật viện như Cơ mật viện sau này hàn lâm viện Viện từ hàn Ngự sử đài can gián đàn hặc Văn minh điện Chiêu văn quán Việc học tập. Đăng văn viện khám xét tra hỏi Thượng thư sảnh Môn hạ sảnh Bí thư các cất giữ sách vở giấy tờ Tôn chính phủ coi giữ hoàng tộc Thái y viện thuốc men chữa bệnh Thái chúc ty tế tự Quốc sử viện chép sử . Về quan chức ở triều đình trong các tổ chức trên Phan Huy Chú cho biết Triều Lý đại lược văn võ đều có chín phẩm. Lấy ba chức thái thái sư thái phó thái bảo ba chức thiếu thiếu sư thiếu phó thiếu bảo cùng thái úy thiếu úy và nội ngoại hành điện đô tri sự kiểm hiệu bình chương sự đều làm chức trọng yếu của văn võ đại thần. Ban văn có bộ thượng thư tả hữu tham tri tả hữu gián nghị và trung thư thị lang tả hữu phúc tâm nội thường thị phủ sĩ sư điện học sĩ hàn lâm học sĩ vệ đại phu thư gia các hỏa thừa trực lang thừa tín lang đều là các chức
