Sau vua là khối quý tộc, quan lại - tầng lớp thượng lưu trong bậc thang xã hội, trong đó, đại đa số là giới quý tộc tôn thất, nắm giữ tất cả những chức vụ quan trọng trong bộ máy nhà nước. | Kế sách giữ nước thời Lý-Trân Sau vua là khối quý tộc quan lại - tầng lớp thượng lưu trong bậc thang xã hội trong đó đại đa số là giới quý tộc tôn thất nắm giữ tất cả những chức vụ quan trọng trong bộ máy nhà nước. Dưới triều Lý các hoàng tử thân vương và công chúa được phong nhiều chức tước cao và được giao những trọng trách nhất là trong lĩnh vực quân sự như các chức đô thống đại nguyên soái đại tướng chỉ huy các đạo quân viễn chinh phụ trách cấm binh bảo vệ kinh thành có quyền xét xừ các vụ trọng án hoặc đi trấn trị ở các địa phương quan trọng. Các vương hầu được phái đi trấn trị kiểm soát các châu lộ chủ yếu bảo đảm sụ trung thành về mặt chính trị của các địa phương đối với triều đình trung ương. Đối với các châu miền núi xa xôi kể cả các vùng có các tộc người thiểu số nhà Lý đã dùng chính sách nhu viễn ràng buộc về hôn nhân gả các công chúa như Khâm Thánh Thiên Dung Bình Dương Chiêu Thành Trường Minh. rồi phong tước cho các tù trưởng địa phương. Những phò mã này đóng một vai trò quan trọng trong việc giúp vua bảo vệ vùng biên giới. Phò mã Thân Cảnh Phúc có công lớn trong cuộc chiến tranh chống xâm lược Tống lần thứ hai. 1. Từ nhất phẩm đến cửu phẩm gồm chín bậc có chánh và tòng ví dụ chánh nhất phẩm tòng nhất phẩm xuống đến chánh cửu phẩm tòng cửu phẩm. 2. Theo sách Đại Việt sử ký toàn thư năm 1242 các xã sách thì đặt chức đại tiểu tư xã từ ngũ phẩm trở lên là đại tư xã từ lục phẩm trở xuống là tiểu tư xã. Có người kiêm 3 4 xã cùng xã chính xã sử xã giám gọi là xã quan Sđd tr. 18-19. 3. Đại Việt sử kí toàn thư Nxb Sử học Hà Nội 1967 tr. 145. 4. Sđd tr. 158. 5. Đại Việt sử kí toàn thư Sđd tr. 257 6. Việt sử lược. Nxb Văn-Sử-Địa Hà Nội. 1960. tr. 152. 7. Đại Việt sử kí toàn thư sđd tr. 81 Dưới triều Trần bộ máy quan lại được tổ chức quy củ và có hệ thống hơn triều Lý gồm hai bộ phận quan trong ở trung ương và quan ngoài ở địa phương . Tầng lớp quý tộc tôn thất phát triển hơn và thể hiện rõ vai trò của mình trong sự nghiệp giúp vua giữ nước.
