Nông thôn, nông nghiệp, nông dân là những hằng số của văn hóa Việt Nam. Nguồn nhân lực, vật lực của nhiều sự thay đổi của đất nước xét cho cùng cũng đều từ "cái nông" mà ra. Đô thị hóa cũng không thoát khỏi những "cái nông" đó. | Đô thị hóa làng xã trong hành trình lịch sử của Hà Nội Nguồn Nông thôn nông nghiệp nông dân là những hằng số của văn hóa Việt Nam. Nguồn nhân lực vật lực của nhiều sự thay đổi của đất nước xét cho cùng cũng đều từ cái nông mà ra. Đô thị hóa cũng không thoát khỏi những cái nông đó. Đó là quá trình từ làng ra phố hay đô thị hóa làng xã của hầu như tất cả các đô thị hiện đại ngày nay. Hà Nội là ví dụ điển hình cho quá trình đó. Ngay từ khi chính thức trở thành đô thị - trung tâm của đất nước - như lời chiếu dời đô của Lý Thái Tổ Thăng Long đã dựa vào cái thế bốn phương hội tụ của mình. Điều này có nghĩa là nó có khả năng tiếp nhận ảnh hưởng tất nhiên và cần thiết của các khu vực nông thôn bao quanh. Quá trình tiếp nhận ảnh hưởng ấy với những diễn biến chuyển hóa đổi thay - phức tạp và biện chứng kéo dài trong suốt 9 thế kỷ. Vào thế kỷ XI Hà Nội đã hình thành những cơ sở của một đô thị với một khu thương nghiệp ở phía đông phường Giang Khẩu - cửa sông Tô Lịch thông với sông Hồng tương đương với vùng Hàng Buồm chợ Gạo ngày nay một khu thủ công nghiệp chuyên làm giấy và dệt vải ở phía bắc - vùng kẻ Bưởi sau này là bốn phường Hồ Khẩu Trích Sài Yên Thái Nghĩa Đô thuộc mạn ven Hồ Tây bây giờ. Hai khu vực này nối với nhau bằng đường sông Tô Lịch với những làng làm ruộng và đánh cá rải rác ven bờ làm thành một khu vực thứ ba khu nông nghiệp. Nhà Lý xây dựng một tòa kinh thành ở giữa vùng ấy hình thành nên một khu vực thứ tư khu hành chính - chính trị cho trọn vẹn là một chốn muôn vật rất thịnh và phồn vinh như chiếu dời đô đã ghi nhận. Từ những cơ sở ban đầu ấy sau khi dải La Thành được hoàn thiện thì trong lòng nó đã có một đô thị đạt quy mô gần tương đương với khu nội thành Hà Nội ngày nay với những phố phường thôn trại chợ búa bến ô thành quách và cả ruộng đồng ao hồ chùa tháp đền đài. Đó là cả một quá trình 9 thế kỷ phát triển những yếu tố đô thị của Hà Nội song song với sự tiếp nhận những tác động của các làng xã nông thôn xa gần vào Hà Nội hay nói đúng