Chương 2 : Cấu trúc tinh thể Phương pháp diễn tả cấu trúc tinh thể Nguyên lý xếp cầu : Để diễn tả cấu trúc tinh thể có nhiều phương pháp nhưng trong tinh thể học thường dùng qui tắc quả cầu chồng khít . Giả sử ta có 1 số lớn các quả cầu kích thước như nhau , ta hãy xếp chúng vào 1 khoảng không gian giới hạn để cho các quả cầu đều tiếp xúc với nhau sao cho chặt sít nhất . Có thể có nhiều cách xếp cầu thõa mãn điều kiện này ,. | Tinh thể học Chương 2 Cấu trúc tinh thể Phương pháp diễn tả cấu trúc tinh thể Nguyên lý xếp cầu Để diễn tả cấu trúc tinh thể có nhiều phương pháp nhưng trong tinh thể học thường dùng qui tắc quả cầu chồng khít . Giả sử ta có 1 số lớn các quả cầu kích thước như nhau ta hãy xếp chúng vào 1 khoảng không gian giới hạn để cho các quả cầu đều tiếp xúc với nhau sao cho chặt sít nhất . Có thể có nhiều cách xếp cầu thõa mãn điều kiện này trong đó có 2 cách đơn giản và có tính chất cơ bản đối với tinh thể học . Ta xếp từng lớp một . Trên một mặt phẳng khi các quả cầu xếp khit nhau thì cứ mỗi quả cầu sẽ tiếp giáp với tất cả 6 quả cầu khác xung quanh . Nếu có 1 lớp cầu tương tự muốn xếp lên trên lớp thứ nhất cho khít thì phải đặt sao cho cứ mỗi quả cầu của lớp thứ 2 lọt vào chỗ trũng giữa 3 quả cầu của lớp thứ nhất và ngược lại mỗi quả cầu của lớp thứ nhất cũng lọt vào chỗ trũng của 3 quả cầu lớp thứ 2 .Đó là vị trí cân bằng bền vững khiến 2 lớp cầu không thể trượt lên nhau mà xê dịch được . Nếu chỉ có 2 lớp cầu thì ta chỉ có một cách xếp duy nhất . Nhưng để xếp khít lớp thứ 3 lên 2 lớp này thì cũng như trên ta phải đặt sao cho mỗi quả cầu của lớp thứ 3 vào giữa 3 quả cầu lớp thứ 2 . Ta có 2 cách Cách thứ nhất Dưới mỗi quả cầu của lớp thứ 3 sẽ có 1 quả cầu của lớp thứ nhất . Đó là kiểu xếp cầu lục phương đặt quả cầu lớp thứ 3 vào hổng T . Cách thứ 2 Dưới mỗi quả cầu của lớp thứ 3 không có qủa cầu nào của lớp thứ nhất . Đó là kiểu xếp cầu lập phương đặt quả cầu lớp thứ 3 vào hổng B . Hai kiểu xếp cầu trên giống nhau ở tỷ lệ không gian bị chiếm 74 05 mỗi quả cầu đều có 12 quả cầu tiếp giáp . Các hổng trong hai kiểu xếp cầu Dù xếp chặt nhất các quả cầu cũng chỉ choán gần 3 4 không gian . Giữa chúng là các hổng trống . Có 2 loại hổng hình dạng khác nhau . -Hổng tứ diện T tạo nên bởi 4 quả cầu . Nối tâm 4 quả cầu này ta sẽ được 1 hình tứ diện . -Hổng bát diện B tạo nên bởi 6 quả cầu . Nối tâm 6 quả cầu này ta được một hình bát diện . Hai kiểu xếp cầu cơ sở cùng có 1
