Nhìn lại con đường tiến hóa của thơ mới, một thực tế rõ ràng rằng thơ càng ngày càng có xu hướng xa rời dần lối thơ thiên về kể tả sự vật khách quan theo nguyên tắc “đối cảnh sinh tình” phổ biến của thơ ca truyền thống, mà thiên về lối thơ diễn đạt những tương quan vô hình, bên trong, mang tính tinh thần của bản thân sự vật, gắn với cảm quan về một thế giới thống nhất (cụ thể và trừu tượng, hữu hình và vô hình, thể chất và tâm linh ) . | Tính hiện đại của Thơ mới Việt Nam xét trên phương diện ngôn từ Nhìn lại con đường tiến hóa của thơ mới một thực tế rõ ràng rằng thơ càng ngày càng có xu hướng xa rời dần lối thơ thiên về kể tả sự vật khách quan theo nguyên tắc đối cảnh sinh tình phổ biến của thơ ca truyền thống mà thiên về lối thơ diễn đạt những tương quan vô hình bên trong mang tính tinh thần của bản thân sự vật gắn với cảm quan về một thế giới thống nhất cụ thể và trừu tượng hữu hình và vô hình thể chất và tâm linh. . Và cũng vì vậy không phải ngẫu nhiên mà nhiều nhà thơ mới như Xuân Diệu Huy Cận Hàn Mặc Tử Bích Khê Chế Lan Viên Vũ Hoàng Chương Đinh Hùng Nguyễn Xuân Sanh Đoàn Phú Tứ Phạm Văn Hạnh lại say mê tư duy tương hợp và tinh thần nhất thể giác quan unité de sens những giá trị thơ mới lạ và độc đáo mà những nhà thơ tiền bối của chủ nghĩa hiện đại như Baudelaire Mallarmé Rimbaud Verlaine. đã tạo ra. Về thực tế này ta có thể dẫn ra vô số ví dụ như - Hãy lắng nghe nhạc tơ mềm dãy dụa Trong nhạc trăng vang nổi khắp cung mây Chế Lan Viên - Vo lụa - Nàng bước tới như sông trăng chảy ngọc Như nắng thơm hớp đặc cả nguồn hương Bích Khê - Nàng bước tới - Một đêm vàng - một đêm vàng âm điệu Đầy nhựa thơm xanh mịt ngàn phi lau Bích Khê - Sọ người - Đêm đêm ảo ảnh thơm chăn gối Tình hướng về đông dạ lắng chờ Vũ Hoàng Chương - Tình liêu trai - Cốc rượu hồng hy vọng sáng rung rinh Mùi son phấn khác gì hương trinh bạch Đinh Hùng - Hương trinh bạch - Hồn nào lang thang bên đêm êm Hồn hoa chơi vơi - bình trăng mềm Nguyễn Xuân Sanh - Xây mơ - Hương thời gian thanh thanh Màu thời gian tím ngát Đoàn Phú Tứ - Màu thời gian - Này lắng nghe em khúc nhạc thơm Hãy tự buông cho khúc nhạc hường Xuân Diệu - Huyền diệu - Anh đã đón tình em bay phất phới Như hương trăng đằm thắm cõi không gian Hàn Mặc Tử - Sáng láng Đó là những cách diễn đạt vô cùng độc đáo lạ lẫm mà có lẽ trước thời đại thơ mới khó ai có thể hình dung ra. Tuy nhiên cũng cần dứt khoát một điều rằng sáng tạo ngôn từ ở đây không phải là tạo ra những từ .
