Định tính bằng kính hiển vi là phương pháp sử dụng kính hiển vi để nhận biết các đặc điểm của các mô, tế bào hoặc các chất chứa trong tế bào, ở các lát cắt, bột, các mô đã được làm rã ra, hoặc các tiêu bản bề mặt của dược liệu và các chế phẩm. Việc chọn mẫu đại diện để định tính và sự chuẩn bị tiêu bản phải phù hợp với những yêu cầu về định tính của mỗi loại mẫu cần kiểm tra. Các tiêu bản của các chế phẩm được chuẩn bị sau. | ĐỊNH TÍNH DƯỢC LIỆU VÀ CÁC CHẾ PHẨM BẰNG KÍNH HIỂN VI Định tính bằng kính hiển vi là phương pháp sử dụng kính hiển vi để nhận biết các đặc điểm của các mô tế bào hoặc các chất chứa trong tế bào ở các lát cắt bột các mô đã được làm rã ra hoặc các tiêu bản bề mặt của dược liệu và các chế phẩm. Việc chọn mẫu đại diện để định tính và sự chuẩn bị tiêu bản phải phù hợp với những yêu cầu về định tính của mỗi loại mẫu cần kiểm tra. Các tiêu bản của các chế phẩm được chuẩn bị sau những xử lý thích hợp tuỳ theo các dạng chế phẩm khác nhau. 1. Tiêu bản dược liệu Lát cắt ngang hoặc dọc Chọn lấy một mẩu dược liệu thích hợp sao cho có đủ các đặc điểm thực vật như sau Thân và rễ nhỏ Lấy một đoạn có đủ mặt cắt ngang. Thân rễ to và rễ củ Lấy một phần có mặt cắt ngang hình quạt có cấu tạo từ biểu bì đến tâm . Vỏ thân Lấy một phần cắt ngang hình chữ nhật có cấu tạo từ bần đến tầng phát sinh libe-gỗ . Lá Lấy một đoạn gân giữa có dính mỗi bên một ít phiến lá. Hoa Bóc biểu bì hay cắt ngang từng bộ phận. Quả và hạt nhỏ Lấy nguyên cả quả và hạt. Quả và hạt to Lấy một phần chọn vị trí cắt có đủ các đặc điểm. Dùng lưỡi dao cạo ống cắt vi phẫu cầm tay hay máy cắt vi phẫu cắt mẩu dược liệu thành từng lát mỏng 10 - 20 pm. Cũng có thể kẹp mẫu trong parafin rắn củ khoai lang củ đậu . để cắt. Trừ chỉ dẫn trong chuyên luận riêng lát cắt có thể được soi ngay hoặc phải qua các bước xử lý sau đây trước khi đem soi kính Ngâm các lát cắt vào dung dịch cloramin T 5 TT đến khi lát cắt trắng ra thì rửa sạch cloramin bằng nước cất. Ngâm lát cắt vào thuốc thử cloral hydrat TT khoảng 10 phút rồi rửa sạch bằng nước cất. Ngâm lát cắt trong dung dịch acid acetic 1 TT trong khoảng 2 phút rồi rửa thật kỹ lại bằng nước cất. Ngâm lát cắt trong dung dịch lục iod TT hoặc xanh methylen TT trong khoảng từ 1 - 5 giây rửa nhanh bằng ethanol 60 TT rồi rửa lại bằng nước cất. Ngâm lát cắt trong dung dịch carmin 40 TT tới khi thấy màu bắt rõ thì rửa bằng nước cất. Tiêu bản bột Lấy một lượng nhỏ bột qua rây có kích thước .
