tài liệu tham khảo môn sử dành cho giáo viên, học sinh trung học phổ thông đang trong kì ôn thi tốt nghiệp và cũng cố kiến thức cho kì thi cao đẳng, đại học. | Lê Văn Khôi và cuộc nổi dậy ở thành Phiên An 1833-1835 Lê Văn Khôi - 1834 tên thật là Bế - Nguyễn Nghê còn được gọi là Hai Khôi Nguyễn Hựu Khôi hay Bế Khôi là con nuôi là thuộc tướng của Lê Văn Duyệt và là người thủ lĩnh cuộc nổi dậy chống lại nhà Nguyễn ở thành Phiên An tức vùng Gia Định cũ Việt Nam. A. Thân thế và sự nghiệp Căn cứ Tộc phả Bế - Nguyễn ông tổ đời thứ 9 của Lê Văn Khôi vein họ Nguyễn tức Nguyễn Tông Thái. Đời ông tổ đời thứ 8 đổi theo họ tỗ mẫu họ mẹ gọi là Bế Công. Đến ông tổ đời thứ 5 vì có công dẹp nhà Mạc nên đời đời tập chức phiên thần cai quản địa phương và trở thành dòng họ lớn ở Cao Bằng. Đến tháng 9 năm Canh Thân 1740 năm đầu Cảnh Hưng vua Lê Hiển Tông lại cho đổi làm họ Bế - Nguyễn. Cũng theo tộc phả này Lê Văn Khôi là con trai Bế Kiện. Ông là người cao lớn dũng mãnh ăn nhiều tính hay khôi hài tài võ xuất chúng. Về võ nghệ tương truyền khi vào Gia Định có lần Lê Văn Khôi dùng tay không chống lại cọp dữ cho sứ thần nước Xiêm xem. Về tài văn bổn tuồng San hậu có nhiều đoạn do ông nhuận sắc 1 . I. Theo Lê Văn Duyệt Sách Đại Nam chính biên liệt truyện ghi năm Gia Long thứ 18 1819 ở hai trấn Thanh Nghệ và Thanh Bình nay đổi là Ninh Bình Thiên Quan tên phủ nay đổi là Nho Quan những lưu dân thổ phỉ tụ họp nhau làm giặc quan sở tại không kiềm chế nổi vua sai tả quân Lê Văn Duyệt tới đó kinh lược. Khi ấy Khôi mộ quân lệ thuộc dưới trướng đánh dẹp thường có công. Duyệt yêu mến dùng làm nanh vuêít . Trần Trọng Kim cho biết chi tiết Lê Văn Khôi khởi binh làm loạn bị quan quân đuổi đánh mới chạy vào Thanh Hóa gặp Lê Văn Duyệt xin đầu thú. Ông Duyệt tin dùng cho làm con nuôi đổi tên họ là Lê Văn Khôi rồi đem về Gia Định cất nhắc cho làm đến Phó vệ úy Việt Nam sử lược . Nhưng theo Nguyễn Phan Quang tìm hiểu thì rất có thể Lê Văn Khôi rời Cao Bằng đi đến vùng thượng du Hòa Bình Thanh Hóa nơi vein có mối quan hệ lâu đời với dòng họ của Lê Văn Khôi nhằm liên kết với cuộc đấu tranh của các lang đạo họ Đinh họ Quách của dân tộc Mường. Và Lê Văn Khôi đã
