1. Mở đầu Đặc tính văn học Trung Quốc, Lâm Ngữ Đường nhận xét: “Văn học Trung Quốc gồm hai loại khác nhau. Một loại có tính chất giáo huấn và một loại có vẻ hoa mỹ khiến người ta ưa thích, loại văn trên là công cụ truyền đạt những chân lý | Thơ lãng mạn Trung Hoa - Từ Khuất Nguyên đến Lý Bạch và Lý Hạ 1. Mở đầu Đặc tính văn học Trung Quốc Lâm Ngữ Đường nhận xét Văn học Trung Quốc gồm hai loại khác nhau. Một loại có tính chất giáo huấn và một loại có vẻ hoa mỹ khiến người ta ưa thích loại văn trên là công cụ truyền đạt những chân lý tức là lối văn Văn dĩ tải đạo loại sau phát xuất do tâm tính tức là Văn trữ tình . Hai loại văn này khác nhau rất rõ. Loại trên thuộc về khách quan thuyết minh các vấn đề loại sau thuộc về chủ quan tỏ tình cảm riêng tư 1 . Với cái nhìn phương Tây Will Durant nhận xét về thơ cổ điển Trung Hoa Nó không ưa tỉ dụ so sánh nói bóng bẩy mà chỉ gợi cho ta về đề tài thôi. Nó tránh sự phóng đại những cảm xúc nồng nàn người nào có óc già dặn cũng thích giọng kín đáo của nó thích những ý tại ngôn ngoại của nó hiếm thấy giọng lãng mạn lắm. 2 . Trong văn học phương Đông thơ ca lãng mạn chưa bao giờ hình thành một trào lưu riêng với một hệ thống quan niệm sáng tác đầy đủ. Nhưng tính lãng mạn gần với chất trữ tình của thơ thuật ngữ thơ trữ tình có khi được dùng để chỉ thơ lãng mạn lãng mạn vẫn là một dòng chảy ẩn sâu nuôi xanh hồn thơ muôn thuở. Dưới lớp đất rắn chắc của chủ nghĩa cổ điển nhiều khi dòng chảy ấy quá dào dạt mà trào tuôn mang dạng thức cầu vồng lấp lánh. Khuất Nguyên 340-278 trước CN Lý Bạch 701-762 Lý Hạ 790-816 là những lần dòng chảy ấy hiển lộ trên mặt đất. Khuất Nguyên là sự khởi đầu vĩ đại mà những thi nhân đời sau có cá tính và xúc cảm mạnh mẽ. đều nhận được sự gợi mở từ Khuất Nguyên 3 . Lý Bạch hướng về Khuất Nguyên với những lời ca tụng tót vời Khuất Bình từ phú huyền nhật nguyệt Lý Hạ thì Sở từ đeo sau khuỷu Đau lòng học Sở ngâm. Người tài đời Đường đều theo Kinh Thi mà chỉ riêng có Lý Bạch Lý Hạ theo Ly tao Diêu Văn Tiếp . Tuy vậy tùy theo dấu ấn thời đại tài năng cá tính. mà chiếc bóng của Khuất Nguyên in vào thơ mỗi người không giống nhau. 2. Chủ nghĩa lãng mạn phương Tây hình thành trên nền sản xuất tư bản với ý thức dân chủ. Một điều tương tự như vậy không xuất
