Chiếm số lượng quan trọng trong Truyền kỳ mạn lục là kiểu truyện “người lạc cõi tiên” (bao gồm kiểu nhân vật kỳ lạ lạc cõi bồng lai tiên cảnh, cõi trời, cõi Phật, cõi mơ, chốn đào nguyên, thủy cung, âm ti, địa phủ). | Tương đồng mô hình cốt truyện dân gian và những sáng tạo trong Truyền kì mạn lục của Nguyễn Dữ Chiếm số lượng quan trọng trong Truyền kỳ mạn lục là kiểu truyện người lạc cõi tiên bao gồm kiểu nhân vật kỳ lạ lạc cõi bồng lai tiên cảnh cõi trời cõi Phật cõi mơ chốn đào nguyên thủy cung âm ti địa phủ . Trước đây chúng tôi đã có dịp khảo sát kiểu truyện người lạc cõi tiên và xác định tính tương đồng giữa truyện cổ tích và tác phẩm Truyền kỳ mạn lục Trong kho tàng truyện cổ tích Việt Nam cũng có nhiều truyện với nội dung tương tự hoặc sử dụng một số đoạn sự kiện chi tiết tình tiết với những mức độ đậm nhạt trong các truyện khác nhau như Miếng trầu kỳ diệu Tú Uyên Nợ duyên trong mộng Cây thuốc cải tử hoàn sinh hay là sự tích thằng Cuội cung trăng Sự tích động Từ Thức Thánh Gióng Người dân nghèo và Ngọc Hoàng Sự tích đầm Nhất Dạ và bãi Tự Nhiên Sự tích sông Nhà Bè hay là truyện Thủ Huồn Người họ Liêu và Diêm Vương Sự tích công chúa Liễu Hạnh Cường Bạo đại vương Sự tích bãi Ông Nam Ả Chức chàng Ngưu Người cưới ma 1 . Trong những truyện này con người thường gặp các nhân vật siêu nhiên thần tiên ma quái và sống trong không gian kỳ ảo của những thiên giới những miền đất lạ những ảo giác mơ hồ . . Có thể nói Truyền kỳ mạn lụccó số lượng nhân vật phong phú tràn ngập không khí ma quái không gian thần tiên ma quỉ 7 . Trong Truyền kỳ mạn lục có nhiều truyện xuất hiện kiểu nhân vật lạc bước đến cõi lạ như thư sinh Hà Nhân quên cả học hành sống với hồn hoa nàng Đào nàng Liễu ở Trại Tây khi tỉnh táo trở lại chỉ thấy mấy loài hoa nơi vườn hoang Chuyện kỳ ngộ ở Trại Tây . Một người như Tri huyện Từ Thức bỏ việc quan dạo chơi khắp chốn non nước sau lạc động tiên ở núi Phù Lai kết duyên cùng tiên nữ Giáng Hương khi trở về quê cũ thì đã qua hơn 80 năm Chuyện Từ Thức lấy vợ tiên . Trong hệ thống truyện cổ tích Việt Nam cũng có Sự tích động Từ Thức và được Nguyễn Đổng Chi xếp vào loại Truyện thần tiên ma quỷ và phù phép 8 . Trên cơ sở các dị bản dân gian Truyện Từ Thức Nguyễn Duy Hinh lý .
