+ Các bộ phận khác của kiến trúc thượng tầng như triết học, đạo đức, tôn giáo, nghệ thuật cũng đều tác động mạnh mẽ đến cơ sở hạ tầng bằng những hình thức khác nhau, song phải tuân theo những tác động của nhà nước. + Kiến trúc thượng tầng có tác dụng to lớn với cơ sở hạ tầng khi nó tác động cùng chiều với quy luật vận động của cơ sở hạ tầng, trái lại nó sẽ cản trở sự phát triển của cơ sở hạ tầng khi nó tác động ngược chiều với quy luật. | Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http bộ phận của kiến trúc thượng tầng nhà nước giữ vai trò đặc biệt quan trọng có tác dụng to lớn đối với cơ sở hạ tầng . Các bộ phận khác của kiến trúc thượng tầng như triết học đạo đức tôn giáo nghệ thuật cũng đều tác động mạnh mẽ đến cơ sở hạ tầng bằng những hình thức khác nhau song phải tuân theo những tác động của nhà nước. Kiến trúc thượng tầng có tác dụng to lớn với cơ sở hạ tầng khi nó tác động cùng chiều với quy luật vận động của cơ sở hạ tầng trái lại nó sẽ cản trở sự phát triển của cơ sở hạ tầng khi nó tác động ngược chiều với quy luật kinh tế khách quan. Quá nhấn mạnh hoặc thổi phồng vai trò của kiến trúc thượng tầng phủ định tính tất yếu của kinh tế xa hội rơi vào chủ nghĩa duy tâm chủ quan và không thể nhận thức đúng đắn trong lịch sử. Chủ nghĩa duy vật lịch sử nhấn mạnh rằng chỉ có kiến trúc thượng tầng nảy sinh trong quá trình phát triển cơ sở kinh tế mới phản ánh nhu cầu của sự phát triển cơ sở kinh tế mới có thể thúc đẩy kinh tế phát triển xa hội tiến lên nếu ngược lại sẽ như trên. e Các quan hệ dân tộc quan hệ gia đình và các sinh hoạt xa hội khác. Các mối quan hệ dân tộc gia đình và sinh hoạt xa hội đều xuất phát từ con người có con người thì mới phát sinh ra các mối quan hệ tập quán. Con người thực chất của việc nghiên cứu bản chất là quá trình con người tự lấy mình làm đối tượng của nhận thức. Qúa trình phải trả lời câu hỏi con người là gì trong hệ thống tự nhiên triết lý và sự tồn tại và ý nghĩa của đời sống con người vai trò vị trí và chức năng của họ trong hệ thống của tự nhiên. Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http Trong quan hệ xa hội không một ai nhầm lẫn con người với loài động vật. Song không phải vì thế mà câu hỏi con người là gì bị giản đơn vì câu trả lời chỉ là chân thực khi con người có khả năng bước ra khỏi bản thân mình để nhận thức mình với tư cách là hệ thống trong quá trình vận động sinh thành. Con người có tư tưởng tình cảm .
