B. Bàn luận: Nói về Lê Văn Khôi, M. Gaultier viết: “Không như các sử của triều Nguyễn đã nói Lê Văn Khôi chỉ là một kẻ phiến động tầm thường, có nhiều tham vọng và vô tư cách. | Lê Văn Khôi và cuộc nổi dậy ở thành Phiên An 1833-1835 B. Bàn luận Nói về Lê Văn Khôi M. Gaultier viết Không như các sử của triều Nguyễn đã nói Lê Văn Khôi chỉ là một kẻ phiến động tầm thường có nhiều tham vọng và vô tư cách. Thực ra Khôi là một người võ nghệ tuyệt luân có nhân phẩm cao quý có tài giao thiệp có huyết khí cương cường có tinh thần hào hiệp biết chỉ rất được những người chung quanh cảm mến. Nhờ vậy mà sau tiếng hô của Khôi hàng trăm ngàn gia đình dân chúng miền Nam vùng ngay dậy . Dan theo Phạm Văn Sơn Việt sử tân biên quyển 4 tr. 352 . Sau khi kể về cuộc nổi dậy do Lê Văn Khôi khởi xướng trước năm 1975 nhà sử học Phạm Văn Sơn có lời bình .Luôn 3 năm liền ở miền Nam máu đổ xương rơi tàn dân hại vật đó là trách nhiệm của một ông vua hẹp hòi của một triều đình nhiều kẻ dua nịnh. Đất này tuy là nơi lập nghiệp của nhà Nguyễn mà lại xẩy ra nhiều sự rối ren là vì vua Minh Mạng thiếu sự rộng lượng đối với các cựu thần lại nghe bọn xu nịnh nên dân sự bị áp bức quá nhiều. Tuy ông là một ông vua biết chăm nom việc nước bên trong bên ngoài sửa sang được nhiều người ta không thể không quy trách nhiệm cho ông về các vụ loạn ly đã xảy ra ở Bắc Hà Nam Hà và Chân Lạp do quan lại tham nhũng gây nên đáng lẽ ở những miền xa xôi này ông phải lựa đặt những cán bộ ưu tú biết lấy ân làm uy khéo léo vỗ về dân chúng bởi từ lâu họ đã thiếu cảm tình với tân ra dầu quân đội của Minh Mạng đã thắng ở Bắc cũng như ở Nam ta cũng không thể coi đây là những vinh quang cho những người làm chính trị đời bấy khác ta có thể nghĩ rằng cuộc chiến đấu của quân dân thành Phiên An là một cuộc chiến anh dũng đáng phục. Cuộc chiến đấu này là một cuộc chiến đấu có lý tưởng bởi nó có chủ trương đánh đổ một chế độ tàn ác bất công phi dân theo Việt sử toàn thư sách điện tử và Việt sử tân biên quyển 4 tr. 362. Cả hai sách đều cùng một tác giả . Sau năm 1975 GS. Nguyễn Phan Quang có ý kiến Có tác giả cho rằng cuộc nổi dậy Lê Văn Khôi là của những người theo đạo .
