NGẮN MẠCH KHÔNG ĐỐI XỨNG I. Khái niệm chung: Ngoài ngắn mạch 3 pha đối xứng, trong hệ thống điện còn có thể xảy ra ngắn mạch không đối xứng bao gồm các dạng ngắn mạch 1 pha, ngắn mạch 2 pha, ngắn mạch 2 pha chạm đất. Khi đó hệ thống véctơ dòng, áp 3 pha không còn đối xứng nữa. Đối với máy phát, khi trong cuộn dây stato có dòng không đối xứng sẽ xuất hiện từ trường đập mạch, từ đó sinh ra một loạt sóng hài bậc cao cảm ứng giữa rôto và stato: sóng bậc. | 1 Chương 7 NGẮN MẠCH KHÔNG ĐỐI XỨNG I. Khái niệm chung Ngoài ngắn mạch 3 pha đối xứng trong hệ thống điện còn có thể xảy ra ngắn mạch không đối xứng bao gồm các dạng ngắn mạch 1 pha ngắn mạch 2 pha ngắn mạch 2 pha chạm đất. Khi đó hệ thống véctơ dòng áp 3 pha không còn đối xứng nữa. Đối với máy phát khi trong cuộn dây stato có dòng không đối xứng sẽ xuất hiện từ trường đập mạch từ đó sinh ra một loạt sóng hài bậc cao cảm ứng giữa rôto và stato sóng bậc lẽ ở stato sẽ cảm ứng sang rôto sóng bậc chẵn và ngược lại. Biên độ các sóng này phụ thuộc vào sự đối xứng của rôto rôto càng đối xứng thì biên độ các sóng càng bé. Do đó thực tế đối với máy phát turbine hơi và turbine nước có các cuộn cản dọc trục và ngang trục các sóng hài bậc cao có biên độ rất nhỏ có thể bỏ qua và trong tính toán ngắn mạch ta chỉ xét đến sóng tần số cơ bản. Tính toán ngắn mạch không đối xứng một cách trực tiếp bằng các hệ phương trình vi phân dựa trên những định luật Kirchoff và Ohm rất phức tạp do đó người ta thường dùng phương pháp thành phần đối xứng. Nội dung của phương pháp này là chuyển một ngắn mạch không đối xứng thành ngắn mạch 3 pha đối xứng giả tưởng rồi dùng các phương pháp đã biết để giải nó. II. Phương pháp thành phần đối xứng Phương pháp này dựa trên nguyên tắc Fortesene - Stokvis. Một hệ thống 3 véctơ Fa Fb Fc không đối xứng bất kỳ hình có thể phân tích thành 3 hệ thống véctơ đối xứng - Hệ thống véctơ thứ tự thuận Fai Fbi Fci - Hệ thống véctơ thứ tự nghịch Fa2 Fb2 Fc2 - Hệ thống véctơ thứ tự không Fa0 Fb0 Fc0 Theo điều kiện phân tích ta có Fa Fa1 Fa2 Fa0 Fb Fb1 Fb2 Fb0 Fc Fci Fc2 Fc0 2 Hình i120o . Dùng toán tử pha a e ta có Fa 1 1 1 r F1 F0 Fb 1 a2 a Fa1 Fc í1 a a . Fa2 và ngược lại r F1 F0 1 1 1 F a Fa1 1 1 a a2 Fb Fa2 3 1 a2 a. Fc Khi Fa Fb Fc 3F0 0 thì hệ thống 3 véctơ là cân bằng. Hệ số không cân bằng bo Fo F1 Hệ số không đối xứng b2 F2 F1 Hệ thống véctơ thứ tự thuận và thứ thự nghịch là đối xứng và cân bằng hệ thống véctơ thứ tự không là đối xứng và không cân bằng. .