KHÁI NIỆM VỀ SAI SỐ ĐO ĐẠC I. CÁC DẠNG ĐO VÀ SAI SỐ: . Khái nệm sai số: Muốn biết giá trị một đại lượng nào đó như chiều dài một đoạn thẳng hay độ lớn của một góc, phải tiến hành đo. Đo chính là quá trình so sánh đại lượng cần đo với đại lượng cùng loại được chọn làm đơn vị. Giá trị của đại lượng là bội số của đơn vị đo. | Bài Giảng Môn Trắc Đạc Bùi Quang Tuyến CHƯƠNG II KHÁI NIỆM VỀ SAI SỐ ĐO ĐẠC I. CÁC DẠNG ĐO VÀ SAI SỐ . Khái nệm sai số Muốn biết giá trị một đại lượng nào đó như chiều dài một đoạn thẳng hay độ lớn của một góc phải tiến hành đo. Đo chính là quá trình so sánh đại lượng cần đo với đại lượng cùng loại được chọn làm đơn vị. Giá trị của đại lượng là bội số của đơn vị đo. Trong thực tế có khi không thể hay không tiện so sánh trực tiếp đại lượng cần đo với đơn vị cùng loại được khi đó người ta đo trực tiếp các đại lượng có liên quan rồi tính đại lượng cần tìm. Nếu một đại lượng nào đó được một người đo nhiều lần bằng cùng một máy một phương pháp và cùng một điều kiện ngoại cảnh như nhau thì kết quả thu được trong các lần đo có mức độ tin cậy như nhau phép đo như vậy gọi là phép đo cùng độ chính xác. Nếu một đại lượng nào đó được đo nhiều lần bằng những điều kiện khác nhau khác máy khác phương pháp khác người đo .. thì những phép đo này gọi là phép đo không cùng độ chính xác. . Các dạng đo và sai số của nó a Đo trực tiếp là phép đo cho ngay giá trị bằng số của đại lượng cần đo. Đo chiều dài một đoạn thẳng bằng thước thép đo góc bằng máy kinh vĩ đo góc phương từ bằng địa bàn đo chênh cao bằng máy bình chuẩn mà ta có nhịp nói đến ở những chương sau đều là những phép đo trực tiếp. Kết quả mỗi lần đo một đại lượng chỉ là giá trị gần đúng của nó. Độ lệch giữa giá trị đo được và giá trị đúng của chính đại lượng đó. Nếu gọi X là giá trị thực giá trị đúng và l là giá trị đo thì A l - X sẽ là sai số thực của kết quả đo l của đại lượng đó. b Đo gián tiếp là trường hợp đo trực tiếp những đại lượng khác rồi thông qua tính toán mà tìm giá trị gián tiếp cần tìm. Ta thấy rõ ràng đại lượng đo gián tiếp là hàm của những đại lượng đo trực tiếp. Ví dụ muốn biết chu vi một đường tròn ta đo trực tiếp đường kính rồi tính theo công thức L . Rõ ràng L là hàm của d. Nếu đường kính có sai số là Ad thì chu vi vòng tròn L sẽ có sai số AL cụ thể là L AL n d Ad Do đó AL n Ad Như vậy sai số
