Máy phát điện đồng bộ một pha Về cấu tạo, máy phát điện đồng bộ một pha khác với máy phát điện đồng bộ ba pha ở chỗ trên phần ứng của nó chỉ có đặt dây quấn một pha. Dòng điện xoay chiều chạy trong dây quấn đó sẽ sinh ra từ trường đập mạch với tần số của dòng điện. | CHƯƠNG 28 MÁy ĐIỆN ĐỔNG BỘ ĐẶC BIỆT 28-1. MÁy PHÁT ĐIỆN ĐỔNG BỘ MỘT PHA Về cấu tạo máy phát điện đồng bộ một pha khác với máy phát điện đồng bộ ba pha ở chỗ trên phần ứng của nó chỉ có đặt dây quấn một pha. Dòng điện xoay chiều chạy trong dây quấn đó sẽ sinh ra từ trường đập mạch với tần số của dòng điện. Từ trường đập mạch này có thể xem như tổng hợp của hai từ trường quay thuận và ngược. Từ trường quay thuận có tốc độ quay đồng bộ với từ trường của cực từ và quan hệ điện từ giữa hai từ trường đó hoàn toàn giống như ở máy điện đồng bộ ba pha. Từ trường quay ngược có tốc độ 2nđb so với từ trường của cực từ hoặc so với rôto và sẽ cảm ứng trong các dây quấn đặt ở rôto các dòng điện có tần số 2f. Các dòng điện này sẽ sinh ra từ trường làm yếu từ trường quay ngược sinh ra chúng. Nếu trên rôto có đặt dây quấn cản thì từ trường quay ngược sẽ rất nhỏ vì bị giảm nhiều. Trong trường hợp chỉ có dây quấn kích thích thì từ trường quay ngược chỉ bị giảm ở hướng dọc trục và vẫn mạnh ở hướng ngang trục. Sự có mặt của từ trường ngược trong máy phát điện đồng bộ một pha làm cho tổn hao ở rôto tăng thêm đồng thời cũng sinh ra dòng điện tần số 3f trong dây quấn phần ứng. Vì vậy trong máy điện đồng bộ một pha luôn luôn có đặt dây quấn cản để giảm nhỏ từ trường ngược. Đồ thị véctơ của máy điện đồng bộ một pha tương tự như của máy điện đồng bộ ba pha. Tuy nhiên điện áp rơi trong máy điện đồng bộ một pha lớn hơn ở máy ba pha vì điện kháng tản từ xsư của nó lớn hơn do ảnh hưởng của từ trường ngược. 28-2. MÁy BIẾN ĐỔI MỘT PHAN ÚNG Máy biến đổi một phần ứng là một loại máy điện quay dùng để biến đổi dòng điện xoay chiều thành dòng điện một chiều hoặc ngược lại - dòng điện một chiều thành dòng điện xoay chiều. Sự biến đổi đó được thực hiện trên cơ sở cấu tạo của máy điện một chiều. Vì . cảm ứng trong dây quấn phần ứng của máy điện một chiều là . xoay chiều và có thể biểu thị bằng hình đa giác . nên ở m điểm cách đều nhau trên dây quấn đó . sẽ lệch pha nhau góc 2p m. Nối m