Dòng điện chạy trong dây quấn của máy điện xoay chiều sẽ sinh ra từ trường dọc khe hở giữa stato và rôto. Tuỳ theo tính chất của dòng điện và loại dây quấn mà từ trường đó có thể là từ trường đập mạch hoặc trường quay. | CHƯƠNG 14 Sức TỪ ĐỘNG CỦA DÂy QUÂN MÁy ĐIỆN xoay CHIEU . ĐẠI CƯƠNG Dòng điện chạy trong dây quấn của máy điện xoay chiều sẽ sinh ra từ trường dọc khe hở giữa stato và rôto. Tuỳ theo tính chất của dòng điện và loại dây quấn mà từ trường đó có thể là từ trường đập mạch hoặc trường quay. Muốn nghiên cứu các từ trường cần phải phân tích sự phân bố và tính chất của các sức từ động do dòng điện trong dây quấn sinh ra. Để đơn giản cho việc phân tích ta giả thiết khe hở giữa stato và rôto là đều và từ trở của thép không đáng kể nghĩa là UFe . Trong chương này ta sẽ nghiên cứu . của dây quấn máy điện xoay chiều bằng phương pháp giải tích và phương pháp đồ thị. Trước khi phân tích sự phân bố và tính chất của các . do dòng điện chạy trong dây dẫn sinh ra cần nhắc lại các khái niệm về . đập mạch . quay và quan hệ giữa hai từ trường đó. . Biểu thức của . đập mạch. Biểu thức của . đập mạch có thể viết như sau F Fm .sin ũt .cosa 14-1 trong đó a là góc trong không gian. Trong biểu thức trên nếu cho t const thì F f a 14-2 trong đó Fm1 Fm sin ũt là biên độ tức thời của . đập mạch. Như vậy F phân bố hình sin trong không gian hình 14-1 . Khi a const nghĩa là ở một vị trí cố định bất kỳ thì F ữt 14-3 trong đó Fm2 Fmcosa và ở vị trí đó trị số của F biến thiên hình sin theo thời gian. Từ những nhận xét trên ta thấy rằng . đập mạch là một sóng đứng và trong trường hợp đơn giản này . phân bố hình sin trong không gian và biến đổi hình sin theo thời gian. Hình 14-1. . đập mạch ở các thời điểm khác nhau . Biểu thức của . quay tròn với biên độ không đổi Biểu thức của . quay tròn với biên độ không đổi có dạng F Fm .sin ữt a 14-4 17 Thật vậy giả sử ta xét một điếm bất kỳ tùy ý của sóng . có trị số không đổi thì sin wt a const hay wt a const Lấy vi phân biếu thức đó theo thời gian ta có da -F- w dt 14-5 Đạo hàm của a theo t ở biếu thức 14-5 chính là tốc độ góc quay biếu thị bằng rad s. Khi da 0
