Không một thể loại dân ca nào hoàn toàn ổn định, gắn bó với môi tường diễn xướng cổ sơ, mà đều phải trải qua biến thái phát triển vận động theo thời gian, không gian để thích ứng với điều kiện sống cụ thể của con người, xã hội trong từng thời đại cụ thể. Sự biến thái này không những trong làn điệu, ca từ mà cả trong phương thức trình diễn. Tất nhiên, mỗi thể loại có sự biến thái đậm nhạt khác nhau, nằm trong phạm vi vận động, phát triển của truyền thống. . | 1W r Ấ J Ă Ấ . Ấ 1 V A Môi tương quan về yêu tô dân gian và bác học trong thể Lý Huê Không một thể loại dân ca nào hoàn toàn ổn định gắn bó với môi tường diễn xướng cổ sơ mà đều phải trải qua biến thái phát triển vận động theo thời gian không gian để thích ứng với điều kiện sống cụ thể của con người xã hội trong từng thời đại cụ thể. Sự biến thái này không những trong làn điệu ca từ mà cả trong phương thức trình diễn. Tất nhiên mỗi thể loại có sự biến thái đậm nhạt khác nhau nằm trong phạm vi vận động phát triển của truyền thống. Trong đó các loại hình gắn với phong tục tập quán với các nghi thức sinh hoạt hội hè dân gian các nghi lễ tín ngưỡng tôn giáo thì không đáng kể nhưng thể loại giao duyên tâm tình ít hoặc không gắn với môi trường diễn xướng dân gian cụ thể thì độ biến thái đáng kể hơn. Trong dân ca Huế các thể loại như hát sắc bùa hát chầu văn các điệu hò. là tương đối ổn định trong phương thức quy trình trình diễn nhưng thể loại lý lại có sự biến thái rất đậm nét. Qua những đợt thực tế điền dã trong một số huyện của Thừa Thiên - Huế chúng tôi thật sự không tìm thấy bóng dáng của các điệu lý trong sinh hoạt của nhân dân mà chỉ nghe được ở một số ít người nhưng đó cũng chính là những nghệ nhân hoặc chí ít cũng là người có quá trình tham gia đàn hát ca Huế bán chuyên nghiệp. Bởi vậy muốn tìm lại cái không gian đặc thù của lý Huế thì thật là bất khả thi. Vì không thể trả nó về với tâm tư tình cảm của người dân Thuận Hóa cổ xưa. Mà cũng từ xa xưa đó lý đã không gắn với một môi trường diễn xướng dân gian cụ thể như các thể loại khác. Nó là nỗi niềm là tâm tư được bộc bạch ra như một giải thoát của tâm thức như tính cách hướng nội của người dân xứ Huế. Thực sự lý đã tách khỏi làng quê tách khỏi môi trường dân gian cổ xưa tách khỏi dân gian dưới mái nhà yên ả bên cánh võng êm - nơi bộc bạch tâm tư nỗi niềm thầm kín của từng cá nhân trong cộng đồng người Việt di cư trên đất mới Thuận Hóa xưa rồi trở lại với đời sống công chúng qua con đường sinh hoạt chuyên nghiệp
