Vị thuốc này thực chất là hiện tượng ấu trùng các loài bướm thuộc chi Thitarodes bị nấm thuộc chi Cordyceps kí sinh. Đó là một dạng kí sinh giữa một loài nấm túi có tên khoa học là Cordyceps sinensis (Berk.) Sacc., 1878 với sâu non (ấu trùng) của một loài côn trùng thuộc chi Thitarodes. Thường gặp nhất là sâu non của loài Thitarodes baimaensis hoặc Thitarodes armoricanus. Ngoài ra còn 46 loài khác thuộc chi Thitarodes cũng có thể bị Cordyceps sinensis ký sinh. Các loài nấm này phân bố rộng ở châu Á và châu Úc. | 152 VIỆN DUỢC LIỆU . Kết quả phân tích tinh dầu Bảng 8. So sánh hàm lượng các chất trong tinh dầu của cây hoa ngũ sắc hai loại hoa trang và hoa tím mẫu thu hái vào tháng 6 TT Hợp chất Hàm lượng chất có trong loại hoa tím Hàm lượng chất có trong loại hoa trắng Phương pháp xác định 1 Bomyl format 0 3 0 1 MS 2 Bomyl acetat 1 4 1 1 NMR MS 3 Neryl acetat 0 1 0 1 MS 4 a - Cubeben 0 1 1 0 MS 5 a - Longipinen 0 2 0 1 MS 6 a - Copaen 0 1 0 1 MS 7 p- Bourbonen 0 2 0 1 MS 8 p- Cubeben 1 8 0 8 MS 9 E -P-Caryophyllen 23 7 24 1 NMR MS 10 0 1 0 1 MS 11 Precocen I 19 7 7 4 NMR MS 12 -P-farnesen 1 0 2 7 NMR MS 13 a- Humulen 2 3 0 4 NMR MS 14 Germacren -D 2 5 1 3 NMR MS 15 trans - bergamoten 1 0 0 5 NMR MS 16 Bicyclogermacren 1 3 0 2 MS 17 Y - Cadinen 0 1 0 1 MS 18 4 - Epicubebol 0 2 0 1 MS 19 p- Sesquiphellandren 1 5 1 1 NMR MS 20 E - nerolidol 0 4 0 3 MS 21 Spathulenol 0 1 0 1 MS 22 Caryophellen oxyd 0 4 0 5 MS 23 Precocen II 37 3 54 2 NMR MS Tổng số 95 8 95 5 NGHIÊN cúu PHÁT TRIEN DUỢC liệu và đông dược ở việt nam 153 IV. KẾT LUẬN VÀ THẢO LUẬN Do số lượng mẫu nghiên cứu chưa nhiều cũng như chưa có mẫu nghiên cứu ở nhiều địa phương nên chưa thể có kết luận một cách khái quát và chắc nhiên ở mức độ và quy mô thí nghiệm này chúng tôi có một số nhận xét sau - Trong các thời gian thu hái mẫu thì thu hái vào tháng 9 là tốt nhất vì thời điểm này hàm lượng tinh dầu rất cao. Nếu thu hái vào tháng 11 hàm lượng tinh dầu đã giảm rất nhiều. - Hàm lượng tinh dầu của loại hoa tím luôn cao hơn hàm lượng tinh dầu của loại hoa trắng ở mọi thời điểm thu hái cao hơn có thể đến 1 5 hoặc 2 lần. - So sánh thành phan của tinh dầu cũng như hàm lượng của các thành phần đó cho thấy 2 loại hoa trắng và hoa tím hầu như giống nhau đều phát hiện 23 thành phần chiếm 95 8 tinh dầu toàn phần ở loại hoa tím và chiếm 95 5 tinh dầu toàn phần ở loại hoa trắng . Nhưng hàm lượng của các thành phần trong tinh dầu thì khác nhau kể cả những thành phần chính bảng 8 . Hàm lượng Hoa tim Hoa .
